Historia wędrówki słynnej kolekcji. Przystanek Warszawa.

Wczoraj, 07 grudnia br., w Galerii Sztuki Narodowego Centrum Kultury Kordegarda miał miejsce wernisaż rozpoczynający nową wystawę czasową “Czartoryscy. Historia Kolekcji”. Słynna kolekcja składającą się z dzieł malarstwa europejskiego XIII-XVIII w. (w tym m.in. „Dama z gronostajem” Leonarda da Vinci, „Krajobraz z miłosiernym Samarytaninem” Rembrandta van Rijn, czy „Krajobraz z wyspą skalistą” Pietera Bruegela Starszego), zabytków europejskiego i islamskiego rzemiosła artystycznego (od średniowiecza do XIX w.), grafik, eksponatów sztuki starożytnej oraz militariów, narodziła się w Puławach w 1801 r. Po dziejowych zawieruchach i wielu przeprowadzkach znalazła swoje miejsce w krakowskim Muzeum Książąt Czartoryskich. 29 grudnia 2016 r. Skarb Państwa nabył całą kolekcję. Ekspozycja ma na celu zaprezentowanie zbiorów i ich historii. Została zbudowana z trzech głównych działów, których osiami są zainteresowania i pomysły kolekcjonerskie najważniejszych twórców kolekcji Czartoryskich: Izabeli Czartoryskiej, Adama Kazimierza Czartoryskiego i Władysława Czartoryskiego. Wystawa akcentuje różnorodność i bogactwo kolekcji, a jednocześnie ma stanowić zachętę do zapoznania się z pełną prezentacją zbioru, która nastąpi z końcem 2019 r. w odrestaurowanym Pałacu w Muzeum Książąt Czartoryskich w Krakowie. Ekspozycja stworzona została przy współpracy Narodowego Centrum Kultury z Muzeum Narodowym w Krakowie i będzie prezentowana do 14 stycznia 2018 r.

Cyfrowe zbiory cennych starodruków

Krakowski egzemplarz Biblii (1599 r.), Psałterz Dawidów (1594 r.) Jakuba Wujka, antwerpską Summa totus theologiae Św. Tomasza z Akwinu oraz kilkanaście innych starodruków ze zbiorów Biblioteki Archidiecezjalnego Wyższego Seminarium Duchownego w Białymstoku można już oglądać w internecie! Zdigitalizowane i udostępnione na stronie Podlaskiej Biblioteki Cyfrowej zbiory, zostały wcześniej poddane kompleksowej konserwacji zabezpieczającej przeprowadzonej w ramach trwającego od 2016 r. projektu „Digitalizacja najstarszych starodruków ze zbiorów Biblioteki AWSD w Białymstoku”. Biblioteka AWSD w Białymstoku posiada kolekcję starodruków liczącą 1436 woluminów. Znajdują się wśród nich m.in. unikatowe dokumenty wchodzące niegdyś w skład pałacowej biblioteki Jana Klemensa Branickiego i jego małżonki Izabeli z Poniatowskich. W zbiorach biblioteki seminaryjnej można znaleźć druki pochodzące z największych drukarni nowożytnej Europy i Polski. Niełatwy proces ich digitalizacji, którego efekty już możemy oglądać, właściwie dopiero się rozpoczyna. Czekamy na kolejne egzemplarze dostępne online.

Aukcja dzieł sztuki pełna emocji

W najbliższą niedzielę, 10 grudnia br. w warszawskim Domu Aukcyjnym Agra Art odbędzie się aukcja sztuki dawnej i współczesnej. Gwiazdami wieczoru będą niewątpliwe obrazy “Noc księżycowa” (1875 r.) Józefa Chełmońskiego oraz “Koń jasnogniady” (1882 r.) Jana Matejki. Praca Chełmońskiego budzi największe emocje – jej losy były nieznane przez 140 lat. Dzieło odnalazło się w jednym z ośrodków edukacyjnych w USA rok temu, a jego wartość szacuje się na ponad 2 mln zł. Z kolei mało znany obraz Matejki jest w rzeczywistości studium rumaka do dzieła “Sobieski pod Wiedniem” (1883 r.), który malarz podarował papieżowi Leonowi XIII w imieniu narodu polskiego i który do dziś pozostaje w zbiorach Muzeum Watykańskiego w Rzymie. Pod młotek pójdą też wybitne prace polskich artystów ze sztuki nowoczesnej i współczesnej, m.in. fantastyczny rysunek „Profesor Pulverstone okocił się ze zdziwienia” Stanisława Ignacego Witkiewicza oraz unikatowe erotyki Brunona Schulza „Sześć nagich postaci przy stole i „Dwie kobiety”, będące szkicami do ilustracji pierwszego wydania „Sanatorium pod klepsydrą”. Ze szczegółami aukcji można zapoznać się stronie domu aukcyjnego.

Cieszyn się cieszy – odnaleziono średniowieczne polichromie

W kościele p.w. św. Jerzego w Cieszynie (woj. śląskie) konserwatorzy odkryli nieznane dotąd średniowieczne polichromie! W gotyckiej świątyni (II poł. XV w.) od kilku lat prowadzone są prace konserwatorskie. Specjalistom udało się spod wtórnych warstw malarskich odsłonić oryginalne polichromie, które zdaniem księdza dr. Szymona Tracza pozwolą pochylić się nad kondycją malarstwa gotyckiego na pograniczu śląsko-małopolskim. Dzięki odkrytym fragmentom możliwe jest już wyodrębnienie trzech głównych zespołów przedstawieniowych. Najstarszy z nich, powstały w drugiej połowie XV w., jest związany z dekoracją nawy. Drugi wiąże się z odsłoniętym kilkanaście tygodni temu w prezbiterium przedstawieniem świętego biskupa (być może Św. Mikołaja) w stroju pontyfikalnym. Jako najmłodszą z odkrytych malowideł wyróżnia się datowaną na pierwsze lata XVI wieku ornamentalną dekorację roślinno-kwiatową umieszczoną w podłuczu tęczy i stanowiącą tło dla dwóch świętych (św. papieża Klemensa i św. Mikołaja). Ks. Tracz wiąże z tym zespołem także zachowaną fragmentarycznie postać św. Franciszka z Asyżu, umieszczoną na ścianie tarczowej łuku tęczowego. W przyszłym roku zaplanowano dokonanie konserwacji estetycznej odnalezionych malowideł.

Muzeum w Lubelskiej Szkole Mędrców

W Lublinie (woj. lubelskie), w czwartek 07 grudnia br., zainaugurowano działalność nowej placówki muzealnej. W budynku dawnej wyższej szkoły żydowskiej Jesziwas Chachmej otwarto Muzeum Historii Jesziwy Mędrców Lublina. Instytucja ma przybliżyć historię szkoły, okoliczności jej powstania, działalność oraz samą postać jej twórcy – żydowskiego przywódcy Meira Jehudę Szapiro (1887-1933). Elitarna szkoła założona w 1930 r. była największą uczelnią talmudyczną na świecie. W 1933 r. studiowało tu blisko 200 osób z Polski i z zagranicy. Zebrany w Jesziwie księgozbiór liczył 22 tys. pozycji książek, głównie literatury rabinicznej i 10 tys. czasopism. Samo muzeum ma być w przyszłości powiększane. W następnych latach tworzone będzie tu centrum edukacyjne dla młodzieży oraz archiwum poświęcone historii Jesziwy i jej twórcy. „Jestem przekonany, że ta wystawa ma potencjał, aby przyciągać wielu odwiedzających, Żydów z całego świata, którzy przyjadą tutaj poznać historię Jesziwy i społeczności żydowskiej Lublina” – powiedział stryjeczny wnuk założyciela szkoły. Otwarcie nowego muzeum wpisało się w obchody jubileuszu 700-lecia miasta Lublina.