Asymetryczna Dama we Wrocławiu

W sobotę, 06 sierpnia br., w Galerii Centrum Kultury Zamek we Wrocławiu została otwarta wystawa “Asymetryczna Dama”. Ekspozycja przedstawia dwanaście portretów Eugenii Wyszomirskiej autorstwa Stanisława Ignacego Witkiewicza, wspólne fotografie oraz korespondencję (w tym pocztówki wysyłane przez Witkacego do Wyszomirskiej) z lat 1933 – 1939. Tytułowa “Asymetryczna Dama”, czyli właśnie Eugenia, przez wiele lat była obiektem fascynacji malarza. Być może stała się nią ze względu na jej niezwykłe podobieństwo do tragicznie zmarłej narzeczonej Witkacego – Jadwigi Janczewskiej. W efekcie tej długoletniej znajomości powstał szereg przepięknych pasteli, które testamentem zostały przekazane przez portretowaną do Muzeum Historii Katowic. Kolekcja prezentowana we Wrocławiu aż do końca października, wraz z licznymi imprezami towarzyszącymi, będzie opowiadać historię złożonego życia i duszy Stanisława Ignacego Witkiewicza – w zamyśle kuratorów ukazanego jako artysty, ale przede wszystkim też jako człowieka. Ekspozycja powstała we współpracy z Muzeum Historii Katowic.

Siedmioletni spór o manuskrypty Kafki zakończony

W niedzielę, 07 sierpnia br., zapadła decyzja w procesie dotyczącym dziedziczenia praw do rękopisów Franza Kafki. Wieloletnia walka o manuskrypty słynnego pisarza toczyła się od 2009 r., kiedy to państwo Izrael upomniało się o dzieła będące wówczas w posiadaniu spadkobierców przyjaciela Kafki i zarządcy jego spadku – Maxa Broda. Ten po śmierci artysty w 1924 r. nie spełnił jego ostatniej woli, która mówiła o spaleniu wszystkich dowodów twórczości. Przez wiele lat Brod opiekował się manuskryptami, chroniąc je przed wojenną zawieruchą. Kiedy sam był bliski śmierci przekazał dzieła sekretarce Esther Hoffe. Podobno miał prosić, by ta oddała je “Uniwersytetowi Hebrajskiemu w Jerozolimie, bibliotece miejskiej w Tel Awiwie lub innej organizacji w Izraelu lub za granicą”. Jednak i tym razem nowa właścicielka, podobnie jak on sam przed wieloma laty, postanowiła zlekceważyć prośbę. Najważniejsze i najpopularniejsze dzieło Kafki “Proces” sprzedała za 2 miliony dolarów, zaś pozostałe dokumenty przekazała córkom, które przez ostatnich siedem lat toczyły zaciętą walkę o prawa do ich posiadania. W ostatnią niedzielę przegrały jednak batalię wysłuchując argumentacji Sądu Najwyższego Izraela: „Max Brod nie chciał, aby dokumenty będące w jego dyspozycji sprzedano za najlepszą cenę, tylko żeby znalazły się w odpowiedniej instytucji kultury”. Ostatecznie trafią więc do izraelskiej Biblioteki Narodowej, która we wtorek poinformowała, że zamierza udostępnić je szerokiej publiczności.

Kolekcja Tarnowskich odzyskuje utracone obrazy

Po ponad 70 latach kolekcja rodziny Tarnowskich, zgromadzona w dzikowskim zamku w Tarnobrzegu (obecnie Muzeum Historyczne), powiększyła się o utracone w czasie wojny obrazy włoskiego malarza Francesco Albaniego. Cztery barokowe dzieła wykonane na okrągłych drewnianych podobraziach, o wspólnym tytule “Igraszki dzieci”, znajdowały się dotąd w Muzeum Narodowym w Krakowie. Tam trafiły dzięki Arturowi Tarnowskiemu, który zaraz po wybuchu II wojny światowej, chcąc ochronić chociaż cząstkę rodzinnej kolekcji, wywiózł ją z dzikowskiego zamku. Chociaż wartościowy zbiór, jeden z największych w Polsce znajdujących się w rękach prywatnych, został rozproszony w 1939 roku, dzięki staraniom Jana Tarnowskiego (najstarszego syna ostatniego właściciela zamku) niemal w całości powrócił do poprzedniego stanu zachowania. Dziś liczy ponad 120 dzieł sztuki stworzonych przez takich mistrzów pędzla jak: Rembrandt, Anton van Dyck, Bernardo Belotto, Juliusz i Wojciech Kossakowie, czy Jacek Malczewski. Zaledwie kilkanaście tytułów nie powróciło ponownie do kolekcji. Obecnie znajdują się w innych polskich muzeach lub są oficjalnie uznawane za zaginione. Z kolei zbiór Tarnowskich w swym, powiększonym o kolejne cztery obrazy, składzie pozostanie w depozycie tarnobrzeskiego muzeum do 2040 r.

Odkryto cypryjskie mozaiki z czasów antycznego Rzymu

We wtorek, 09 sierpnia br., archeolodzy pracujący w pobliżu cypryjskiej stolicy Nikozji odkryli doskonale zachowaną mozaikę podłogową z IV w. przedstawiającą wyścig rydwanów na hipodromie. Przedstawienie o długości 26 metrów, jedyne na Cyprze, jest przy tym jednym z zaledwie siedmiu znanych przedstawień tego typu na całym świecie. Archeolodzy uważają swoje odkrycie za ważne nie tylko ze względu na temat ale również technikę wykonania. “Takie znaleziska są dokonywane raptem raz na sto lat” – miał powiedzieć Giorgos Philotheu, główny archeolog działu starożytności. Odkryta we wtorek mozaika, wykonana prawdopodobnie do willi zamożnego obywatela kiedy wyspa była częścią Imperium Rzymskiego, rzuca nowe światło na temat tego okresu na Cyprze.

Nowa wystawa czasowa w Muzeum Wojska Polskiego

11 sierpnia, w rocznicę urodzin gen. Andersa, w Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie oficjalnie otwarto wystawę “Na nieludzkiej ziemi… Armia Polska w ZSRR 1941 – 42”. Ekspozycję przygotowano w 75. Rocznicę podpisania układu Sikorski – Majski (30 lipca 1941 r.), a jednocześnie z okazji zawarcia oficjalnej umowy wojskowej między Rządem Rzeczpospolitej Polskiej na Obczyźnie a rządem ZSRR (14 sierpnia 1941 r.). Publiczności zostały zaprezentowane zabytki pochodzące z okresu od 1 września 1939 r. do momentu utworzenia Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR. Są to między innymi: historyczny sztandar 8 Dywizji Piechoty (po raz pierwszy prezentowany w Warszawie), orzełek na czapkę wykonany z łyżki aluminiowej, legitymacja ppłk. Zygmunta Berlinga – komendanta bazy w Krasnowodzku, wojskowe mundury, płaszcze, rogatywki, osobiste pamiątki, liczne dokumenty oraz fotografie. Jak powiedział dyrektor Muzeum Wojska Polskiego prof. Zygmunt Wawer, „ekspozycja jest poświęcona pamięci tych, którzy nie doszli do polskich obozów i zostali na cmentarzach na terenie Rosji, Kirgistanu, Uzbekistanu, Kazachstanu (…) przeszli Rosję, a później walczyli w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie do końca II wojny światowej”. Ekspozycja została objęta Honorowym Patronatem prof. dr hab. Wojciecha Fałkowskiego, Podsekretarza Stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej i będzie dostępna dla publiczności do 18 grudnia br.

Podziel się tym artykułem!