Krótki przegląd mijającego tygodnia (20.11)

Pomorska Teka Edukacyjna, czyli historia Pomorza online

pomorska teka

Pomorska Teka Edukacyjna to niedawno uruchomiony interaktywny serwis internetowy stworzony przez Muzeum Stutthof oraz Fundację Centrum Solidarności. Strona pozwoli nam zapoznać się z historią Pomorza w latach 1939-90 dzięki szerokiemu wachlarzowi różnych przekazów historycznych, jak np. fotografie czy filmy. Całość materiału, w którego skład wchodzi również krótki rys historyczny, kalendarium, biografie oraz słownik pojęć, podzielona została na 3 części: okres II wojny światowej, odbudowę PRL (w przygotowaniu) oraz późny PRL. Ponieważ strona skierowana jest głównie do nauczycieli, znajdziemy na niej przykładowe scenariusze lekcji o różnym poziomie zaawansowania. Jednak umieszczone na niej informacje bez wątpienia okażą się przydatne dla uczniów, a także dla pasjonatów historii chcących poszerzać swoją wiedzę o dziejach Pomorza. Portal, zgodnie z zapowiedziami, ma być stopniowo rozbudowywany.

Reduta Ordona w rejestrze zabytków nieruchomych

Foto: mwkz.pl
Foto: mwkz.pl

Po ponad roku rozmyślań czy  znajdująca się na warszawskiej Ochocie Reduta Ordona zasługuje na ochronę, w końcu podjęto decyzję o wpisaniu jej do rejestru zabytków. Ochroną prawną został objęty, zgodnie z postulatem Stowarzyszenia Naukowego Archeologów Polskich „zachowany fragment pola bitwy tj. pozostałości po umocnieniach wojennych Warszawy z czasów powstania listopadowego oraz cmentarza wojennego, zwany w terminologii wojskowej Redutą (dziełem) nr 54, w pamięci Polaków zakorzenionej pod nazwą Reduta Ordona”. Decyzję tę uzasadniono następującymi słowami: „Reduta Ordona to cenny zabytek militarny, stanowi także cmentarz poległych żołnierzy wojsk powstańczych oraz szturmujących Redutę Rosjan, stanowi także świadectwo zdarzenia bardzo ważnego dla tożsamości Narodu Polskiego. Ważnego szczególnie dla mieszkańców Warszawy, stanowiąc symbol poświęcenia utrwalony w literaturze polskiej”  Przyczyną dokonania wpisu Reduty do rejestru były nie tylko jej wartości historyczne i naukowe, ale również chęć uchronienia zabytku przed zabudową deweloperską czy postępującą dewastacją rabunkową. Postulowane jest także utworzenia centrum edukacyjne poświęcone temu miejscu.

Opera w sieci

Foto: mat. Teatru Wielkiego.
Foto: mat. Teatru Wielkiego.

19 listopada po raz pierwszy w historii odbyła się internetowa transmisja spektaklu z Teatru Wielkiego – Opery Narodowej w Warszawie. Widzowie na całym świecie, bez wychodzenia z domu, mogli na żywo obejrzeć „Straszny dwór” Stanisława Moniuszki w reżyserii Brytyjczyka Davida Pountneya, który przeniósł akcję opery z czasów sarmackiej Rzeczpospolitej do okresu międzywojennego. Już wkrótce, na dwóch platformach: vod oraz operaplatform, pojawią się kolejne spektakle. Dlaczego wybrano akurat 19 listopada? Otóż jest to data symboliczna w historii Teatru Wielkiego. W tym dniu nie tylko położono kamień węgielny pod jego budowę w 1825 r., ale również w 1965 r. ponownie udostępniono publiczności odbudowany po zniszczeniach wojennych gmach – od tego wydarzenia minęło już 50 lat!

Rocznica: tytoń pojawia się w źródłach

Tytoń Fajkowy Specjalny z Kolekcji Papierosów Patryka Dz.
Tytoń Fajkowy Specjalny z Kolekcji Papierosów Patryka Dz.

15 listopada 1492 r. pojawiła się w źródłach pierwsza wzmianka o tytoniu. Została ona zapisana przez Krzysztofa Kolumba w dzienniku wyprawy do Nowego Świata. Gdy Kolumb wraz z towarzyszami dotarł do wybrzeży wysp Bahama, ujrzał rdzennych Indian „pijących dym”. Załoga Kolumba szybko zaczęła naśladować tubylców – jeden z jej członków został nawet później skazany przez hiszpańską inkwizycję za swój diabelski nałóg, a liście sprowadzone zostały na Stary Kontynent. Początkowo tytoń stosowany był jako lek przeciw migrenie. Z czasem jednak, głównie za sprawą dworu francuskiego, rozpowszechniła się moda na jego palenie.

 

O Lubelszczyźnie wirtualnie

teatr nn

Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN” w Lublinie w ostatnim czasie opracował i udostępnił dwa warte uwagi portale internetowe poświęcone historii Lubelszczyzny. Jeden z nich (Ziemiaństwo na Lubelszczyźnie. Wirtualna podróż w czasie) poprowadzi nas multimedialnym szlakiem ziemiaństwa obejmujących aż 850 dawnych majątków ziemskich, równocześnie opowiadając ich historię od dwudziestolecia międzywojennego do czasów nam współczesnych. Głównym elementem portalu jest wirtualny trójwymiarowy model majątku we wsi Moniaki (pow. Kraśnik). Towarzyszą mu jednak również takie materiały jak nagrania relacji mówionych, archiwalne źródła ikonograficzne, artykuły naukowe, zapisy wspomnień oraz dokumentacja fotograficzna. Z kolei drugi z uruchomionych serwisów (Lublin. Pamięć Miejsca – Miasto Żydowskie) poświęcony został kulturze lubelskich Żydów. Portal podzielono na kilka działów (m.in. sport, literatura, muzyka), w których opisano poszczególne przejawy życia kulturalnego. Tekstowi towarzyszą zdjęcia, afisze, wycinki prasowe czy chociażby trójwymiarowe modele różnych obiektów. Portal ma zostać w całości skończony w 2017 r., w którym przypada 700. rocznica otrzymania przez Lublin praw miejskich z rąk księcia Władysława Łokietka.

Srebrna Góra i kopalnia sprzed 400 lat

13 listopada w Srebrnej Górze (woj. dolnośląskie) Grupa Eksploracyjna Miesięcznika Odkrywca (GEMO) odkryła kopalnię srebra, w której najprawdopodobniej wydobywano kruszec już od 400 lat. Jak mówią eksploratorzy, poszukiwanie nieczynnej sztolni trwało już od 5 lat, a inspiracją do rozpoczęcia poszukiwań stała się wydana w 2000 r. publikacja „Górnictwo rud metali w Górach Sowich”. Odnaleziona dwupoziomowa kopalnia jest największym tego typu obiektem w Srebrnej Górze. Obecnie została ona zabezpieczona i czeka na przeprowadzenie dokładnych badań. W przyszłości zostanie ona najprawdopodobniej udostępniona szerszej publiczności.

Podziel się tym artykułem!