Szerf Pomorski Jana Fryderyka

SZERF pomorski 1591, księcia Szczecina i Pomorza, Jana Fryderyka.

moneta miedziana



"Kilka słów na temat Szerfów Pomorskich"

Szerfy, zwane też fenigami, to zdawkowa moneta miedziana związana nierozłącznie z mennictwem księstw pomorskich. Wynalezienie prasy menniczej spowodowało zwiększenie możliwości produkcyjnych mennic. Tym samym opłacalna stała się produkcja monet miedzianych.Niemiecki badacz monety pomorskiej, Joachim Kruger, podaje, że za panowania księcia Ernesta Ludwika wybito szerfów na kwotę około 5250 talarów. Przy założeniu, że talar to 768 szerfów, daje to niebagatelną ilość 4 000 000 sztuk. Uwzględniając ówczesne ubóstwo księstw pomorskich oraz lokalny zasięg tej emisji, liczba ta robi wrażenie. Ogólną wielkość produkcji szerfów pomorskich szacować należy na ponad 10 000 000 sztuk z czego większość wyprodukowano w Szczecinie. Jak wielka to była ilość monet, niech świadczy fakt, że Szczecin – stolicę księstwa − zamieszkiwało wówczas około 5–6 tysięcy osób. Tak wielka masa monetarna powodowała kłopoty z wprowadzeniem jej do obiegu. Odbywało się to na zasadzie przymusowej wymiany na srebro u przyjezdnych kupców, kramarzy czy karczmarzy. W założeniu ta moneta stymulowała rozwój drobnej gospodarki czy handlu. Jednak po kilku latach rosnącej produkcji ogromna liczba własnej oraz napływowej monety miedzianej doprowadziła do deprecjacji jej wartości i wywołała protesty miejscowej ludności. Zatryumfowało prawo Kopernika-Greshama − pieniądz gorszy wypierał lepszy. Edykty książęce zakazujące przyjmowania obcej monety i przymus akceptacji zapłaty w monecie miedzianej w stosunku do srebrnej na poziomie 1:10 nie przyniosły spodziewanych efektów. Protesty miast pomorskich, jak również konieczność wykupu od nich za złoto tej monety, nie spowodowały jej wycofania. Dopiero książę Filip Juliusz w 1605 roku zakazał przyjmowania szerfów. Pomimo tego, tylko z powodu egzystencji dużej ilości tych monet na wsiach i w kościołach, w roku 1621 dopuszczono je do wymiany na srebro. Jednak wtedy ich wartość była już znikoma.



fragment z książki "Katalog Szerfów Pomorskich"

Tomasz Witkiewicz, Wojciech Gibczyński