Pistolet Mauser HSc

Niemiecki pistolet samopowtarzalny, produkowany w latach 1938 - 1946 (oraz w latach 1968 - 2000).

Pojawienie się w roku 1929 pistoletu Walther PP spowodowało małą rewolucję na rynku broni krótkiej. Chociaż trudno w to uwierzyć, ale do tego czasu samonapinanie, czyli możliwość oddania pierwszego strzału poprzez samo naciśnięcie spustu, bez wcześniejszego ręcznego napięcia kurka czy bijnika, występowało wyłacznie w niektórych rewolwerach. W pistoletach było niespotykane - samonapinania nie miały nawet tak znane konstrukcje, jak Colt M1911, Browning HP, radziecki TT, czy nasz Vis. Brak samonapinania oznaczał utratę cennych sekund między dobyciem broni, a oddaniem strzału. Miało to mniejsze znaczenie dla wojskowych, ale szczególnie martwiło policjantów, dla których szybkość reakcji na poczynania uzbrojonego przestępcy mogła być kwestią życia lub śmierci (m. in. stąd brała się tak duża popularnośc rewolwerów w policjach całego świata). 

Nowy Walther PP ("Polizeipistole" - nazwa wyraźnie wskazywała, dla kogo był przede wszystkim przeznaczony) jako pierwszy połączył w sobie zalety pistoletu samopowtarzalnego z bezpieczeństwem i ciągłą gotowością do strzału rewolweru. Z kolei natychmiastowa popularność tej broni (oraz jej zmniejszonego wariantu, oznaczonego PPK) zmusiła konkurencję do opracowania podobnych modeli. W roku 1934 zadanie skonstruowania pistoletu z samonapinaniem otrzymal młody (wówczas 25 letni) inżynier Alex Seidl z firmy Mauser. Dodatkową trudnością przed jaką stanął, była konieczność wymyślenia nowego rozwiązania tych podzespołów, które Walther przezornie opatentował.

Skonstruowanie nowego pistoletu zajęło Seidlowi aż pięć lat (a trakcie których powstało aż 13 różnych prototypów o różnych kalibrach i z różnymi rozwiązaniami ryglowania zamka). Pod koniec 1938 do produkcji skierowano model kalibru 7,65 mm z zamkiem swobodnym, który oznaczono "Mauser HSc". Litery "HS" oznaczały pistolet kurkowy-samonapinający ("Hahnpistole-Selbstspanner") a litera "c" - trzeci w ogóle typ pistoletu kurkowego produkowanego przez Mausera (po C96 i pistolecie Nickl mod. 1922).

Wówczas zaczęły się schody. Władze zażądały od producenta udowodnienia, że nowy pistolet "odpowiada pilnym potrzebom wojska".  Jako, że broń opracowywano z myślą o policji i użytkownikach cywilnych, spełnienie tego żądania było raczej trudne - wojsku w zupełności odpowiadały dopiero co wprowadzone Walthery P38 i żadna inna nowinka (w dodatku o mniejszym kalibrze i na słabszy nabój) nie była potrzebna. Policja, tajne służby i formacje paramilitarne były z kolei zadowolone ze wspomnianych wcześniej PP/PPK (czyli także Waltherów). Krótko mówiąc, dla nowego Mausera w totalitarnym i centralnie zarządzanym państwie po prostu nie było "miejsca pod słońcem". W rezultacie, producent znalazł się w idiotycznej sytuacji - dokumentacja, obrabiarki i wzorniki były gotowe, a władze nie wydawały zezwolenia na uruchomienie produkcji.

Wojna zmieniła wszystko. Potrzeby okazały się tak wielkie, że Walther po prostu nie był w stanie ich zaspokoić, więc braki zaczęto uzupełniać pistoletami obcymi - zwłaszcza czeskimi, polskimi i belgijskimi. Na pistolet Mausera także spojrzano bardziej przychylnym okiem i pod koniec 1940 (czyli po dwóch latach oczekiwania) jego produkcja dostała w końcu zielone światło.

Mausery HSc produkowano dla czterech grup odbiorców: na rynek cywilny (w praktyce oznaczało to funkcjonariuszy NSDAP i urzędników państwowych), dla wojska (Kriegsmarine, Luftwaffe, Heer), dla SS i dla policji. Do upadku III Rzeszy powstało ok. ćwierć miliona Mauserów HSc, a w latach 1945-46 wyprodukowano jeszcze ok 20 000 egzemplarzy dla wojsk francuskich, które używały go bojowo m. in. w Indochinach. Wyjatkowa ergonomiczność i funkcjonalność pistoletu (opływowe kształty zewnętrzne, praktycznie brak wystających elementów) przyczyniła się do wznowienia w roku 1968 jego produkcji w zakładach Mauser w Obernsdorfie i na licencji we Włoszech. Swoją drogą jest to chyba jedyny w historii przypadek takiej "reinkarnacji" broni - po dwudziestu latach od zaprzestania jej wytwarzania (ponowne i chyba ostateczne zakończenie produkcji tych pistoletów nastąpiło w roku 2000). 

W kolekcji: egzemplarz o numerze seryjnym 867xxx wyprodukowany jesienią (najprawdopodobniej we wrześniu) 1943 dla "użytkowników cywilnych" (widoczne znaki odbioru państwowego, ale brak bić specyficznych dla wojska, SS czy policji). Wykończenie powierzni zewnętrznych (fosfatowanie) charakterystyczne dla produkcji z tego okresu. Okładki chwytu powojenne.