Pistolet maszynowy Thompson M1928A1

Broń skonstruowana przez Oscara Payne'a z wytwórni Auto Ordnance na podstawie koncepcji i wstępnego projektu generała Johna T. Thompsona. Pierwszy model wszedł do produkcji seryjnej w roku 1921, a od 1928 produkowano ulepszoną wersję.

"Thompsony" zyskały dwuznaczną sławę w latach prohibicji w USA - jako broń gangsterów ale również broń policji oraz FBI. Pistolety maszynowe M1928 miały kilka charakterystycznych cech - dwa chwyty pistoletowe (przedni i tylni), bębnowe magazynki na 50 lub 100 naboi (choć często stosowano też pudełkowe na 20 lub 30 naboi), odłączane masywne drewniane kolby, osłabiacz podrzuty na końcu lufy (tzw kompensator Cuttsa). Również nietypowa była zasada działania broni - odrzut zamka półswobodnego z wykorzystaniem tzw "efektu Blisha" w postaci elementu ryglującego zamek siłą tarcia. W roku 1938 broń przyjęto do uzbrojenia armii amerykańskiej, jednak wojskowi szybko zażądali modyfikacji przedniego chwytu - zamiast pistoletowego miał mieć kształt podłużnego łoża. Tak zmodyfikowany wariant oznaczono M1928A1. Wojsko zdecydowanie wolało też magazynki pudełkowe, z powodu większej pewności ich działania w trudnych warunkach.

Thompsony M1928 oraz M1928A1 charakteryzowały się bardzo wysoką jakością wykonania. Produkowano je w dwóch wytwórniach: Auto Ordnance oraz Savage Arms. W latach 1928 - 1941 wyprodukowano łącznie około 300 tys. egzemplarzy (większość w wersji M1928A1). Od 1942 produkowano dla wojska nowy, znacznie uproszczony model M1 (później M1A1), lepiej dostosowany do masowej produkcji (1,4 mln sztuk w latach 1942-45).

Podczas II wojny światowej używane były przez żołnierzy koalicji antyhitlerowskiej, również w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie (zwłaszcza w II Korpusie na froncie włoskim). Niewielka liczba trafiła także do Armii Krajowej (zrzuty), gdzie ceniono je za siłę ognia i jakość wykonania, chociaż wykorzystywano bardzo oszczędnie z uwagi na skromne zapasy nietypowej amunicji.

M1928A1 był bronią ciężką (prawie 5 kg) i solidną, kosztowną w produkcji i wymagał starannej obsługi, ale rekompensował to celnością (zwłaszcza przy strzelaniu ogniem pojedynczym), siłą ognia przy strzelaniu seriami oraz ogromną mocą obalającą pocisków.

Po II wojnie światowej Thompsony M1928A1 szybko wycofano z uzbrojenia wojsk (wersja M1 pozostała w użyciu do lat 50-tych), ale FBI używało ich aż do lat siedemdziesiątych XX wieku.

Kaliber 11,43 mm na nabój 11,43 x 23 mm Colt (0,45 ACP).

W kolekcji: pistolet maszynowy M1928A1 z magazynkiem pudełkowym 30-nabojowym (produkcji "The Seymour Products Co"). Broń wyprodukowana pod koniec 1941 w wytwórni Savage Arms, numer seryjny S-443787.