Zamoście - dwór Jelskich - lamus

OPCJE:
Zdjęcia na licencji:
Eksponaty w kolekcji
34 / 43
<
>
przed 1914 rokiem



Zamoście - dwór Jelskich - lamus



W oryginalnym opisie Jan Jelski stoi przed dworem, ale to chyba błąd. To nie dwór, raczej lamus dworski.



informacje dodatkowe:



Zamoście (błr. Замосце; ros. Замостье, Zamostje; hist. Zamość) – wieś na Białorusi, w rejonie puchowickim obwodu mińskiego nad rzeką Ptyczą



W 1785 roku właścicielem tego klucza stał się Stanisław Jelski (zm. w 1829 roku), pułkownik Kawalerii Narodowej, a od 1812 roku – marszałek szlachty powiatu ihumeńskiego, który otrzymał te ziemie wraz z wianem swej żony Róży Prozor.



Spadkobiercą Stanisława był jego syn Karol (1789–1855), a po jego śmierci dominium dudzickie zostało podzielone między jego dzieci w ten sposób, że Zamość dostał się Aleksandrowi Jelskiemu (1834–1916), który po pewnym czasie, w wyniku zapisów testamentowych, znów stał się właścicielem również Dudzicz. Po śmierci Aleksandra ostatnim, krótkotrwałym właścicielem Zamościa był jego syn Jan.



Aleksander Jelski, otrzymawszy Zamość w 1855 roku, zbudował tam 13 budynków, w tym około 1860 roku – dwór z drewnianych bali. Posadził setki drzew i krzewów ozdobnych oraz 600 drzew owocowych. Przeprowadził meliorację gruntów, wybudował cegielnię, założył hodowlę ryb oraz uprządkował relacje między dworem a wsią.

Wzniesiony przez niego dwór był parterowy, na planie prostokąta, na wysokiej podmurówce. Trójkąt nad gankiem był wsparty na czterech cienkich kolumnach.



Aleksander Jelski, będąc współautorem Słownika geograficznego Królestwa Polskiego, zgromadził w swojej siedzibie ogromny zbiór dokumentów i książek. Jego biblioteka liczyła na przełomie XIX i XX wieku blisko 7 tysięcy woluminów, 20 tysięcy innych jednostek rekopiśmiennych. Ponadto we dworze znajdowały się cenne kolekcje mebli, dzieł sztuki, takich jak obrazy, zbiór porcelany polskiej i obcej, szkła, pasów słuckich, zbiory numizmatyczne i archeologiczne. Ponadto uratował cenne archiwa rodzinne Sapiehów, Chmarów, Prozorów, Bukatych i Radziwiłłów z linii berdyczowskiej.



Aleksander Jelski od 1864 roku szeroko udostępniał swoje kolekcje, traktując swój dom jak prywatne muzeum. Na ścianach pokoi dworskich znajdowały się obrazy takich malarzy jak: Marcello Bacciarelli, Peter Paul Rubens, Andrea del Sarto, Paolo Veronese, Szymon Czechowicz, Jan Damel, Jan Matejko, Jan Piotr Norblin, Józef Oleszkiewicz, Józef Peszka, Franciszek Smuglewicz, Walenty Wańkowicz. Wśród zbiorów były pamiątki po Kościuszce, Mickiewiczu czy Moniuszce. Jelski posiadał autografy m.in.: Napoleona, Ludwika XVI, Jerzego Waszyngtona, cara Piotra I i innych sławnych osób.



Dzięki szczodrości Aleksandra Jelskiego większość jego spuścizny została uratowana, będąc przedmiotem darowizn (przed I wojną światową) dla wielu instytucji, głównie w Krakowie (dla Biblioteki Jagiellońskiej, Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Wilnie, Muzeum Narodowego w Krakowie, Katedry Archeologii UJ, itd.). Niestety część kolekcji została zniszczona w Zamościu oraz w innych lokalizacjach, gdzie była przenoszona.



W latach 1919–1920 wieś znalazła się pod polskim zwierzchnictwem, wszedłszy w skład gimny Dudzicze. Ostatecznie, po ustaleniu przebiegu granicy polsko-radzieckiej znalazła się na terytorium ZSRR.



We wczesnych latach 30. XX wieku zorganizowano tu kołchoz „Nowy szlach”. W 1943 roku, w czasie II wojny światowej wieś została spalona. Po wojnie odbudowana. Od 1991 roku – na Białorusi.



W Zamościu zachowały się jedynie resztki zdziczałego parku i fragmenty systemu melioracji okolicznych pól. Na resztkach fundamentów zabudowań rosną stare klony i dzikie róże.

(WIKI)
Data dodania: 23 stycznia 2017
Datowanie przedmiotu: 1910 - 1914
Miejsce pochodzenia: Polska
Stan eksponatu: Bardzo dobry
Pomóż uzupełnić opis Dowiedz się więcej Zauważyłeś błąd lub wiesz coś więcej na temat tego eksponatu?
Zasugeruj właścicielowi poprawiony opis i Zdobądź punkty dla swojego muzeum!

Eksponat nie jest widoczny w żadnej kategorii serwisu.

Eksponat został odwiedzony łącznie 580 razy od 23 stycznia 2017
Reklama
Dodaj komentarz
Publikowane komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu. MyViMu.com nie ponosi odpowiedzialności za ich treść.

Ta witryna korzysta z plików cookies w celu dostosowania zawartości do preferencji użytkownika oraz tworzenia anonimowych statystyk, również przy użyciu usługi Google Analytics. Kliknięcie "Tak, zgadzam się" lub dalsze korzystanie z serwisu bez wybrania żadnej z opcji oznacza akceptację cookies i przetwarzania danych zbieranych automatycznie, zgodnie z Regulaminem.

Kliknij tutaj, jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o wykorzystaniu danych zbieranych automatycznie.