71 lat temu Warszawa przygotowywała się do nadejścia godziny „W”. Zapewne żaden z przyszłych powstańców nie spodziewał się jak tragiczne w skutkach będą nadchodzące dni. Dziś, z okazji kolejnej już rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego, przyjrzyjmy się nieco bliżej temu, co działo się podczas największego w historii II wojny światowej zrywu wolnościowego. Zapraszamy do lektury!

– wieczorem 31 lipca 1944 r. dowódca AK, gen. Tadeusz Bór-Komorowski wydał rozkaz o rozpoczęciu akcji zbrojnej przeciw okupantowi 1 sierpnia, a godzinę „W” (Wybuchu) wyznaczył na 17.00. Ponieważ rozkaz wydano około godz. 20, czyli na krótko przed obowiązującą godziną policyjną, zaczął on docierać do adresatów dopiero następnego dnia od godziny 7.00. Fakt ten niekorzystnie wpłynął na mobilizację polskich sił;

– w okresie powstania przez oddziały polskie przewinęło się ogółem około 50 tys. żołnierzy. Niestety byli oni bardzo słabi uzbrojeni (średnio broń posiadała co dziesiąta osoba), a zapasy amunicji przewidziano jedynie na kilkudniową walkę. Przeciwnik z kolei, przy podobnej liczebności wojsk, dysponował miażdżącą przewagą uzbrojenia;

– pierwsze strzały powstania padły przedwcześnie, bo już o 13:50 – transportujący uzbrojenie niewielki oddział ze Zdzisławem Sierpińskim „Świdą” na czele na otwartym terenie napotkał Niemców i zaatakował ich;

– nie tylko Polacy walczyli w powstańczej armii – do walki z niemieckim okupantem przystąpiło kilkuset obcokrajowców, m.in. Słowacy, Węgrzy, Włosi, Grecy, Ormianie, Gruzini, Francuzi, Brytyjczycy, Belgowie, Holendrzy, Rosjanie, a nawet niemieccy dezerterzy;

– kobiety stanowiły około 22 % uczestników powstania i były zaangażowane niemal we wszystkie sfery podziemnej działalności, od pełnienia funkcji łączniczek i sanitariuszek, po walkę w męskich oddziałach z bronią w ręku;

– w szeregach powstańców znalazł się również jeden czarnoskóry mężczyzna, August Agbola O’Brown – muzyk jazzowy, który w Polsce zamieszkał w 1922 r.;

– o 17.00 jednostki AK zaatakowały na raz niemieckie obiekty we wszystkich dzielnicach okupowanej Warszawy, jednak ze względu na zbyt małą ilość czasu na mobilizację wojsk (wielu żołnierzy nie zdążyło dojść na miejsce zbiórki) oraz brak elementu zaskoczenia wobec Niemców, pierwsze natarcie zakończyło się „wyraźnym i dużym niepowodzeniem”;

– konspiracyjna produkcja uzbrojenia kwitła w ogarniętej powstaniem Warszawie. Zdolni konstruktorzy i technicy opracowali kilkadziesiąt nowych konstrukcji broni, a także wyprodukowali tysiące pistoletów maszynowych, granatów, butelek zapalających, setki miotaczy płomieni oraz wiele innych sprzętów oraz materiałów wybuchowych. Największym z symboli pomysłowości powstańców był opancerzony wóz bojowy „Kubuś”;

– po wybuchu powstania Hitler wydał rozkaz całkowitego zniszczenia Warszawy: to miasto ma całkowicie zniknąć z powierzchni ziemi i służyć jedynie jako punkt przeładunkowy dla transportu Wehrmachtu. Nie powinien pozostać kamień na kamieniu. Wszystkie budynki należy zburzyć aż do fundamentów. Pozostaną tylko urządzenia techniczne i budynki kolei żelaznej;

– po kilku dniach walk w mieście skończyły się dostawy prądu, nie działały telefony, a ostrzał artyleryjski i bombardowania obracały miasto w ruinę;

– 5 sierpnia w ciągu tylko jednego dnia Niemcy zamordowali 20 tys. osób: mężczyzn, kobiet i dzieci;

– podczas przedłużającego się oblężenia powstańcom zaczęło brakować wody; w tej sytuacji zdesperowani ludzie pili ją z kałuż, a inni zlizywali wilgoć z piwnicznych ścian;

– dokładne liczby strat po stronie polskiej nie są znane. Podczas powstania najbardziej ucierpiała ludność cywilna – Niemcy dokonywali masowych mordów m.in. na Woli czy w Śródmieściu. Liczbę ofiar cywilnych szacuje się na ok. 150 tys., zaś ofiary wojskowe na ok. 18 tys.;

– w 2014 r. powstał fabularny film w całości złożony z dokumentalnych nagrań archiwalnych nakręconych w sierpniu 1944 r.;

– to właśnie strona o Powstaniu Warszawskim otrzymała w tym roku nagrodę główną w konkursie Webby Awards, nazywaną potocznie „Oscarem Internetu” i będącą najważniejszym internetowym wyróżnieniem na świecie.

Paulina Moszczyńska

Źródła:
ciekawostki historyczne
blogmedia24
sppw1944
Wikipedia
Warsawrising
na temat

Powiązane eksponaty użytkowników MyViMu:

Podziel się tym artykułem!