Lista zagrożonych dóbr kultury

We wtorek, 1 marca ogłoszono tegoroczną edycję listy World Monument Watch 2022. World Monument Watch to międzynarodowa organizacja non-profit, której działalność skierowana jest na ochronę światowej architektury historycznej i dziedzictwa kulturowego. Co dwa lata od 1996 roku World Monuments Watch działa na rzecz światowego dziedzictwa kulturowego, które stoi w obliczu różnorodnych zagrożeń i wyzwań spowodowanych czynnikami naturalnymi, socjalnymi, politycznymi czy ekonomicznymi. Należą do nich m.in. niezrównoważona turystyka czy konflikty zbrojne i kataklizmy. Spośród 225 zgłoszonych propozycji do tegorocznej edycji, po szczegółowej ocenie dokonanej przez ekspertów ICOMOS, wytypowana został grupa 25 obiektów o dużym znaczeniu dla dziedzictwa. Wśród obiektów na liście znalazły się m.in.: historyczna zabudowa centrum Bejrutu zniszczona w wyniku katastrofalnego wybuchu w miejscowym porcie w sierpniu 2020 r., synagoga i żydowskie dziedzictwo w Timisoarze w Rumunii czy wzniesiony przez Henryka VIII zamek Hurst na Hurst Spit/ Keyhaven w Wielkiej Brytanii, który uległ częściowemu zawaleniu w 2021 r. ze względu na postępującą erozję wybrzeża. Dziś już wiemy, że na kolejnej liście znajdziemy dziedzictwo kulturowe zza naszej wschodniej granicy…

Przedwojenne znaleziska w domu pod Grudziądzem

W trakcie remontu jednego z przedwojennych budynków w gminie Grudziądz robotnicy odnaleźli ukrytą broń z przełomu XIX i XX wieku. W stropie znajdowało się pięć sztuk karabinków marki Mosin, a także mechanizmy zamkowe do tego rodzaju broni oraz bagnety. To trzyliniowy karabin wzoru 1891 (Aleksander III skrócił proponowaną nazwę „rosyjski trzyliniowy karabin wzór 1891”) produkcji rosyjskiej, których konstruktorem był Siergiej Mosin (1849-1902). W nazwie celowo pominięto jednak nazwisko konstruktora. Karabiny powtarzalne Mosina produkowano w latach 1891 – 1965. Zabezpieczona broń odnaleziona pod Grudziądzem powstała w latach 1893 – 1905. Znaleziskiem zajęli się wezwani na miejsce pirotechnik oraz grupa śledcza z Komendy Wojewódzkiej Policji. 

Podwodne fotografie ze złotego statku

Fotografie wydobyte przez podwodnych archeologów z wraku XIX-wiecznego parowca SS Central America, który zatonął 1857 r. (czas tzw. gorączki złota) u wybrzeży Karoliny Południowej w USA zostały opublikowane. Na pokładzie “złotego statku” przewożono ogromną fortunę m.in. złotych i srebrnych monet. W ładowniach znajdowało się ponad 9 ton złota. 7 dnia rejsu do Nowego Jorku w parowiec uderzył potężny huragan, w efekcie którego mierząca 85 metrów długości jednostka zatonęła, a w katastrofie zginęło 425 z 578 pasażerów, głównie górników i ich rodzin. Ich portrety wykonane na szklanych płytkach przetrwały na dnie Atlantyku i dużą część z nich udało już się wydobyć i poddać pracom konserwatorskim. Kolekcja fotografii z wraku SS Central America została opublikowana na łamach magazynu Wreckwatch. Kilkadziesiąt szklanych pamiątek wciąż spoczywa w głębinach u wybrzeży USA. 

Niezwykła okazja do zakupu obrazu mistrza

Dzieło Vincenta van Gogha “Pola w pobliżu Alpilles” trafi na aukcję dzieł sztuki XX wieku w Christie’s w Nowym Jorku w maju br. Artysta namalował dzieło podczas pobytu w we francuskim szpitalu psychiatrycznym w 1889 r. Jego pierwszym właścicielem był zaprzyjaźniony z Van Goghiem listonosz, który jednak sprzedał pejzaż po jedenastu latach od jego powstania. Obraz przebywał potem w rękach prywatnych kolekcjonerów, w tym m.in. sławnego projektanta mody, Yves Saint Laurenta. Dzieło nigdy wcześniej nie pojawiło się na aukcji dzieł sztuki. Szacuje się, że cena za obraz może osiągnąć nawet 45 milionów dolarów. “Pola w pobliżu Alpilles” będzie można zobaczyć na wystawach w Londynie i Hong-Kongu zanim pojawi się na aukcji 11 maja 2022 roku.

Kultura pomaga

Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego uruchomiło na swojej stronie internetowej nową zakładkę “Dla Ukrainy”, na której podstronach publikowane są  wiadomości na temat udzielanego wsparcia, zarówno w obszarze materialnym (oferty pracy, zamieszkania, stypendia i rezydencje dla ludzi kultury i sztuki), jak i w sferze kultury (koncerty, wystawy, spektakle, oferta edukacyjna). Na stronie na bieżąco pojawiają się oficjalne informacje o wsparciu i pomocy, które oferują instytucje kultury, muzea, archiwa, biblioteki oraz szkoły i uczelnie artystyczne. Wśród placówek znalazły się m.in. Narodowe Forum Muzyki im. W. Lutosławskiego we Wrocławiu, Mazowiecki Teatr Muzyczny im. Jana Kiepury, Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie, Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni i wiele innych. Dane dotyczące możliwości skorzystania z pomocy są również dostępne na stronach internetowych regionalnych rozgłośni Polskiego Radia, które przygotowały także specjalne wydania serwisów informacyjnych w języku ukraińskim.

Podziel się tym artykułem!