NAZWA:
Mikołów, zwany też po śląsku Mikołůw, po niemiecku Nikolai lub Nicolai, po czesku i słowacku Mikulow. Nazwa pochodzi od imienia Mikołaj, choć nie jest pewne, czy chodzi o św. Mikołaja czy raczej dziedzica imieniem Mikołaj.

WIEK:
Co najmniej 797 lat! Jest jednym z najstarszych miast na Śląsku. Pierwsza wzmianka o Mikołowie pochodzi z 1222 roku. Prawa miejskie otrzymał w 1547 roku

LOKALIZACJA:
Mikołów położony jest na Wyżynie Śląskiej, w dorzeczu Odry. Graniczy z ośmioma miastami i gminami, w tym z Katowicami, Tychami i Rudą Śląską

HISTORIA:
Pierwsza wzmianka o Mikołowie pochodzi z 1222 roku i wskazuje na to, że był on siedzibą kasztelana i sporym grodem obronnym. W 1308 roku kasztelania przeniesiona została do Pszczyny a Mikołów sporo stracił na znaczeniu, tym bardziej, że ucierpiał w czasie walk o tron Polski.
Prawa miejskie nadał Mikołowowi w 1547 roku jego ówczesny właściciel ponieważ, aż do początków XIX wieku, było to miasto prywatne. W mniej więcej tym samym czasie – w 1545 – król Czech nadał miastu prawo organizowania targów i jarmarków, dzięki którym znaczenie miasta – jako ważnego ośrodka handlowego – zaczęło szybko wzrastać.
Mimo to miasta nie omijały liczne tragedie – epidemie, klęski głodu, pożary a nawet inwazja szarańczy. Poważnie ucierpiało w wojnie trzydziestoletniej i w wojnach śląskich.
Na skutek pierwszej wojny śląskiej w 1742 roku Mikołów stał się częścią Prus, w których pozostał do 1918 roku.
XIX wiek, jak i dla innych pruskich miast, był dla Mikołowa okresem dynamicznego rozwoju przemysłu – powstały i rozwijały się tu odlewnie żelaza, fabryka kotłów parowych, fabryka papieru a także browary, gorzelnie, cegielnie, drukarnie i kilka niewielkich, prywatnych kopalń.
Po I wojnie światowej mikołowianie brali udział we wszystkich powstaniach śląskich, 29 czerwca 1922 roku zaś miasto zostało wraz z całym powiatem pszczyńskim przyłączone do Polski. Już od pierwszych dni II wojny światowej mikołowianie – obrońcy miasta i powstańcy śląscy – doznali dotkliwych represji niemieckich. Jak wszystkich Ślązaków dotknął ich też dramat przymusowego wcielania do Wehrmachtu. Armia Czerwona wkroczyła do miasta 28 stycznia 1945 roku

TRZEBA ZOBACZYĆ:

• neoromańską bazylikę mniejszą św. Wojciecha
• kapliczkę św. Mikołaja
• kościół ewangelicki św. Jana z rzeźbami Augusta Kissa
• kościół Matki Boskiej Śnieżnej
• Drukarnię im. Karola Miarki
• Śląski Ogród Botaniczny
• zabytkowy rynek z kamieniczkami
• Biały Domek, siedzibę Miejskiej Placówki Muzealnej

DLA PASJONATÓW I KOLEKCJONERÓW:

• w XIX wieku Mikołów stał się ważnym ośrodkiem polskiego wydawnictwa. Pierwszą polską drukarnię na Śląsku otworzył tu w 1845 roku, po latach starań i zabiegów biurokratycznych u pruskich władz, Tomasz Nowacki. Z Nowackim współpracował Karol Miarka starszy, działacz społeczny krzewiący polskość, później zresztą założyciel kolejnej polskiej drukarni.
  Mikołowskie drukarnie wydawały przede wszystkim książki religijne, modlitewniki, czasopisma katolickie i moralistyczne, później również dzieła polskich klasyków. Działalność wydawnicza mikołowskich drukarzy miała ogromne znaczenie dla rozwoju świadomości narodowej Ślązaków, ich aktywności politycznej. Śmiało można powiedzieć, że była nie bez wpływu na późniejsze wyniki plebiscytu i ostateczne przyłączenie tej części Śląska do Polski w 1922 roku.

• XIX-wieczny rozwój przemysłu metalowego i maszynowego w Mikołowie zaczął się od… łyżek ;) Fabryka łyżek blaszanych Ludwika Frolicha była pierwszym dużym zakładem przemysłowym w mieście. Czy wiecie, że w owym czasie Śląsk słynął z produkcji łyżek właśnie?
  Fabryka Frolicha istniała do końca XIX wieku. Co więcej, innym mikołowskim odlewniom zdarzało się się zawsze, oprócz maszyn i ich elementów, produkować też prozaiczne łyżki.

• W Mikołowie znajduje się jedyna w Polsce i jedna z niewielu na świecie kopalnia doświadczalna. Utworzona w 1926 roku działa do dzisiaj, obecnie w ramach Głównego Instytutu Górnictwa, i zajmuje się badaniami nad zwiększeniem bezpieczeństwa i zwalczaniem zagrożeń gazowych i pyłowych oraz atestacją urządzeń dopuszczanych do pracy w kopalniach. Poligon doświadczalny Kopalni Doświadczalnej „Barbara” jest jedynym w Europie, w którym można przeprowadzać badania wybuchów gazów i pyłów w naturalnej skali oraz testować maszyny i urządzenia przeznaczone do pracy w atmosferze wybuchowej w warunkach rzeczywistych.

• na mikołowskim rynku w każdą pierwszą niedzielę miesiąca odbywa się Jarmark Staroci organizowany przez lokalne muzeum. Na jarmarku spotykają się kolekcjonerzy i miłośnicy staroci z całego województwa (i nie tylko!)

Podziel się tym artykułem!