Medal Zwycięstwa i Wolności 1945

Medal Zwycięstwa i Wolności 1945



Ustanowiono 26 października 1945

Wielkość średnica 33 mm

Kruszec brąz (pierwsza wersja)

Medal Zwycięstwa i Wolności 1945 – polskie państwowe odznaczenie wojskowe.



"Medal Zwycięstwa i Wolności 1945" został ustanowiony dekretem, Rady Ministrów zatwierdzonym przez KRN z dnia 26 października 1945 roku „ ... w celu upamiętnienia zwycięstwa Narodu Polskiego i Jego Sprzymierzeńców nad barbarzyństwem hitlerowskim i triumfu idei wolności demokratycznej oraz dla odznaczenia osób, które swoim działaniem lub cierpieniem w kraju lub zagranicą w czasie do 9 maja 1945 roku przyczyniły się do tego zwycięstwa i triumfu...”.



W myśl regulaminu opracowanego przez komisję do spraw medalu, medalem tym miały być odznaczani:



żołnierze ludowego Wojska Polskiego

żołnierze uczestniczący w wojnie obronnej w 1939 roku

żołnierze Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie po powrocie do Polski

Polacy, którzy walczyli z Niemcami w szeregach armii sojuszniczych

partyzanci uczestniczący w walkach w kraju i za granicą

uczestnicy partyzantki radzieckiej, jugosłowiańskiej i francuskiego ruchu oporu

także osoby, które do 9 maja 1945 roku w ciągu trzech miesięcy swą służbą w oddziałach wspomagających jednostki walczące przyczyniły się do wspólnego zwycięstwa.



Medal był nadawany jednorazowo. Nadawany był przez Prezesa Rady Ministrów w imieniu Prezydium Krajowej Rady Narodowej, który część kompetencji przekazał Ministrowi Obrony Narodowej i Zarządowi Głównemu Związku Bojowników o Wolność i Demokrację. Od 1958 roku medal był nadawany przez Radę Państwa.



Medal początkowo nosił nazwę: Medal Zwycięstwa i Wolności 1945 r.. W ustawie z 17 lutego 1960 medal zatwierdzono w polskim systemie odznaczeń jako Medal Zwycięstwa i Wolności 1945, określając, że stanowi nagrodę dla osób, które przyczyniły się do zwycięstwa nad faszyzmem hitlerowskim w okresie wojny 1939-1945.



Pierwsze nadania medalu odbyły się w dniu 9 maja 1946 roku i wtedy medal otrzymali m.in. Bolesław Bierut, marszałek Polski Michał Rola-Żymierski, Stanisław Mikołajczyk, Edward Osóbka-Morawski. Łącznie do 1985 roku nadano ponad 670 tys. medali.



Z dniem 23 grudnia 1992 uznano nadawanie Medalu za zakończone, podobnie jak większości orderów i odznaczeń wojennych za dotychczasowe zasługi.

Opis odznaki

Odznaką Medalu Zwycięstwa i Wolności 1945 r. w pierwszej wersji był krążek wykonany z brązu o średnicy 33 mm. Na awersie umieszczony był Orzeł państwowy, w otoku z liści dębowych, w górnej części napis KRN, lecz wersja ta nie została wprowadzona. Ostateczna wersja, usankcjonowana przepisami w 1946 to krążek o średnicy 33 mm, patynowany na brązowo, na awersie którego znajduje się Orzeł państwowy, a wokół medalu znajduje się napis: KRAJOWA RADA NARODOWA. W dolnej części medalu są dwa związane liście dębowe. Na rewersie medalu umieszczony jest napis w czterech wierszach oddzielonych poziomymi liniami: RP – ZWYCIĘSTWO – I WOLNOŚĆ – 9.V.1945.



Wstążka medalu jest szerokości 35 mm i składa się z 3 pasków czerwonych i 2 białych szerokości 7 mm, rozmieszczonych na przemian. Od 1960 określono szerokości wstążki na 33 mm.



Medal Zwycięstwa i Wolności 1945 zajmował w kolejności odznaczeń polskich miejsce po "Medalu za Odrę, Nysę, Bałtyk".