Bułgarski polonik.

1.Bułgaria.1935. Zn nr Mi 286-290.

W 1935 roku powstało w Warnie mauzoleum (właściwie cenotaf) Władysława Warneńczyka, wzniesione na jednym z kurhanów ponad polem warneńskiej bitwy

.Władysław III Warneńczyk (ur. 31 października 1424 w Krakowie, zm. 10 listopada 1444 pod Warną) – król Polski i najwyższy książę litewski od roku 1434, król Węgier jako I. Ulászló od 1440, starszy syn Władysława Jagiełły i Zofii Holszańskiej. Na tronie Litwy Władysław nie zasiadł, księciem litewskim obwołano jego młodszego brata, Kazimierza Jagiellończyka.



Władysław III podjął w 1443 roku zbrojną wyprawę przeciwko Turcji, zakończoną zwycięstwem i 10-letnim rozejmem w Segedynie. Jednak za usilną namową legata papieskiego Juliana Cesariniego (obiecał on pomoc floty burgundzkiej i weneckiej, co okazało się obietnicą bez pokrycia) dwudziestoletni król zerwał rozejm, po czym w 1444 roku poprowadził przeciw Turcji źle przygotowaną krucjatę chrześcijańską, złożoną z ok. 25 tys. wojsk węgiersko-polsko-wołoskich. Po początkowych sukcesach skończyła się ona klęską i śmiercią Władysława III 10 listopada w bitwie pod Warną nad Morzem Czarnym.

Według niektórych relacji, głowę polskiego króla sułtan turecki przechowywał potem, jako trofeum wojenne, w garnku z miodem przez wiele lat. Nigdy nie odnaleziono ciała monarchy (mimo, że nawet odarte z odzieży było łatwe do rozpoznania, bowiem Warneńczyk miał 6 palców u jednej ze stóp), dlatego szerzyły się opowieści o jego cudownym ocaleniu, które spowodowały zwlekanie z koronacją przez Kazimierza Jagiellończyka.



Po trzyletnim bezkrólewiu po śmierci Władysława Warneńczyka koronę królewską przejął jego młodszy brat, wielki książę litewski Kazimierz Jagiellończyk (1447-1492). Długi okres oczekiwania Kazimierza z koronacją wynikał z konfliktu pomiędzy wielkim księciem i polskimi możnowładcami o układ sił politycznych w państwie, a pretekstem do oddalania rozstrzygnięć i koronacji były utrzymujące się pogłoski o przeżyciu przez Władysława bitw, teoria ta była popularna wśród mieszkańców różnych państw przez długi okres po śmierci króla, a wynikała z tego, że nigdy nie odnaleziono ciała Władysława. Dało to podstawę do licznych wersji historii, mówiących o ucieczce króla, który chciał odpokutować zerwanie przez siebie 10-letniego zawieszenia broni, wynegocjowanego z Turkami w Segedynie .

Istnieją różne legendy, mówiące o przebywaniu Warneńczyka w różnych miejscach Europy, m.in. w Santiago de Compostela czy na Maderze.

Legenda portugalska głosi, iż król przeżył bitwę pod Warną, by następnie pod mianem Henrique Alemao − rycerza św. Katarzyny z góry Synaj − osiąść w posiadłości Madalena do Mar na portugalskiej Maderze, którą miał mu podarować książę Henryk Żeglarz. Tam miał się ożenić, doczekać syna i zginąć na morzu w wieku ponad 40 lat.



Istnieli także oszuści podający się za zmarłego króla, jak na przykład Jan z Wilczyny. Obecnie większość historyków odrzuca możliwość przeżycia przez króla bitwy.



2.Jan Hunyady(ur. ok. 1387 w Hunyady, obecnie Hunedoara w Rumunii, zm. 11 sierpnia 1456 w Zemunie, dziś część Belgradu) – magnat węgierski, dowódca wojsk węgierskich, wojewoda siedmiogrodzki, węgierski bohater narodowy, pogromca Turków pod Belgradem zwany przez nich Przeklętym Jankiem. W latach 1416-1456 gubernator Węgier, a w okresie 1446-1453 regent Węgier.



Opanował chaos, który nastał na Węgrzech po przegranej przez Władysława Warneńczyka bitwie pod Warną w 1444 r. Został pokonany przez Turków w drugiej bitwie na Kosowym Polu w 1448 r. Wykupiony z niewoli w 1456 r. odparł natarcie tureckie na Belgrad broniony przez brata jego żony, Michała Szilágyiego. Tam też zmarł w wyniku zarazy. Został pochowany w katedrze w Alba Iulia (Gyulafehérvár) obok swojego starszego brata. Do dziś jest uważany za bohatera Węgier, dającego przykład walki o niepodległość państwa.