W-wa - Kościół św. Aleksandra - 1951

Lata 1951



Warszawa.

Kościół św. Aleksandra (na Placu Trzech Krzyży) w trakcie odbudowy po zniszczeniach wojennych.



Kościół został zbudowany w latach 1818-1826 w stylu klasycystycznym na cześć cara Aleksandra I. W latach 1886-1895 przebudowany w stylu neorenesansowym. Zniszczony w wyniku bombardowania przez Niemców we wrześniu 1944 roku i odbudowany w latach 1949-1952 w stylu klasycystycznym. W 1951 r. rozebrano ocalałą ze zniszczeń wojennych lewą wieżę, przywracając kościołowi wygląd pierwotny.



Plac powstał w drugiej połowie XVIII wieku i początkowo był nazywany Rozdrożem Złotych Krzyży (ze względu na ustawione tu dwa złote (prawdopodobnie tylko pozłacane) krzyże oraz trzeci w rękach posągu św. Jana Nepomucena).

Po wybudowaniu w 1818 roku na placu kościoła św. Aleksandra również plac, przez okres 100 lat, nosił jego imię. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 roku nazwę placu zmieniono na Plac Trzech Krzyży, ponieważ nazwa Plac Aleksandra wiązała się z carem Aleksandrem I.

Wg zasłyszanej przeze mnie wersji, poświecenie kościoła św. Aleksandrowi oraz nadanie placu nazwy Aleksandra było wybiegiem władz miasta w celu uzyskania zgody na budowę kościoła. Przekonano zaborcę, że nazwę nadano na cześć ówcześnie jaśnie panującego cara Aleksandra I.





Warto zwrócić uwagę na:

- hasło którym pocztówka jest opatrzona - "Pokój i Praca. Tym żyje i żyć pragnie Naród Polski". Nie byłoby w nim nic szczególnego (biorąc pod uwagę czasy stalinowskie), gdyby nie fakt, kto był wydawcą pocztówki - Zrzeszenie Katolików "Caritas". Najwyraźniej była to forma podlizywania się ówczesnej władzy ledwie tolerującej organizacje katolickie.

- znamienna jest też górnolotna treść korespondencji - "Urszulu! Bądź pożyteczną krajowi, rodzinie, kochaj serdecznie Polaków a serce twe nie zginie w rodzinie".