Jeden z tych, o których mówimy "zapomniany bohater". Piotr Noworyta urodzony 14.12.1896 roku w Krakowie, żołnierz 1 Pułku Piechoty Legionów (na powyższym zdjęciu w stopniu chorążego), wielokrotnie odznaczony: m.in. krzyżem srebrnym Orderu „Virtuti Militari” V klasy za czyny męstwa (nadanym mu przez wodza naczelnego w dniu 29.12.1920 roku) , trzykrotnie Krzyżem Walecznych, Krzyżem Wilno 1919 Wielkanoc, Krzyżem Kawalerskim Orderu Leopolda II (Belgia), odznaką honorową Orlęta, medalem X lecia Polski, oraz Odznaką Naczelne Dowództwo Wojska Polskiego na Wschodzie 1918/1919. Uczestnik I Wojny Światowej i wojny polsko- bolszewickiej. Brał udział m.in. w bitwie o Lidę. Janusz Odziemkowski w pracy "Lida 1920" pisał: "(...) Strzelano z okien, urządzano zasadzki w zaułkach, walczono bagnetem i kolbą. Polacy raz po raz przechodzili do lokalnych kontrataków, hamując marsz kolumn 5 dywizji. 7 kompania 1 pułku piechoty Legionów straciła wszystkich oficerów; dowództwo nad nią objął sierż. Piotr Noworyta.(...)" (więcej o bitwie http://pawet.net/library/history/city_district/war/1920p/Lida_1920.html#_Toc297226964 ). Po zakończeniu wojny polsko-bolszewickiej poznał swoją przyszłą żonę w Krakowie i w 1925 roku ożenił się. Stacjonuje i mieszka w Wilnie, gdzie był również członkiem P.Z.P.N. w klubie WKS 1pp Leg.-Wilno. Wojna zastaje go w Wilnie. Tereny te znalazły się pod okupacją Sowiecką i Litewską. Jako Piłsudczyk musiał się ukrywać. Niewykluczone, że działał w konspiracji. Po zakończeniu II WŚ osiedlił się wraz z rodziną w Pucku. Tam w latach 1946-53 był dowódcą strażnicy Wojsk Ochrony Pogranicza. Później więziony i torturowany przez komunistów (był m.in. przetrzymywany w celi gdzie podłoga była częściowo zalana wodą, a szczury dotkliwie pokaleczyły mu nogi) w wyniku czego bardzo podupadł na zdrowiu. Zmarł 28. 03.1960 roku, w wieku 63 lat. Pochowany został w Gdyni na cmentarzu Witomińskim. Zdjęcia pochodzą z mojego "rodzinnego albumu". Zdjęcie ślubne opisane datą 13.04.1925 rok.Virtuti Militari przedstawiony na zdjęciach należał do Piotra Noworyty, zdjęcia umieszczam dzięki uprzejmości kustosza Elektrobugi, do którego należy eksponat.
Data dodania: 6 kwietnia 2016
Stan eksponatu: Bardzo dobry
Pomóż uzupełnić opis
Zauważyłeś błąd lub wiesz coś więcej na temat tego eksponatu?
Zasugeruj właścicielowi poprawiony opis i Zdobądź punkty dla swojego muzeum!
Eksponat jest widoczny w następujących kategoriach serwisu.
Eksponat został odwiedzony łącznie 2041 razy od 6 kwietnia 2016
Do uzyskania zezwolenia władz zwierzchnicy na ślub z wybraną osobą zobowiązywal oficera artykuł 25 PRAGMATYKI OFICERSKIEJ .Ten kodeks właściwego postępowania obowiązywał każdego oficera .
Warto dodać ze wymagano od narzeczonej nieposlakowanej opini ........
Oficer musiał miec ukończone 24 lata
Do stopnia porucznika włącznie oficer musiał miec z żoną uposażenie / dochód /,który swą wielkością , łącznie z gaza oficerska odpowiadał poborom zonatego kapitana
Musiał mieć maturę na stopień chorążego ale mógł jej nie zrobić .....stopnia nie stracił bo zweryfikowany został w czasie wojny . Dlatego nie awansował wyżej . Może to być logiczne .
W 2 RP nie było korpusu chorazych który powstał dopiero w 1963 roku .....
Kwestia czy chcesz poznać prawdę ?
Ja widzę tylko jedno pytanie . Co się stało że od 1921 roku do 1939 nie dostał awansu . Caly czas służył w tym samym pulku .Nie ma tutaj znaczenia sytuacja polityczna ...
O strażnicy wówczas nie było mowy, a historia była rozszyfrowywana na podstawie tego zdjęcia.. Oczywiście jeśli był porucznikiem po wojnie, to nie ma żadnych podstaw, aby nie tytułować Go owym stopniem.
Nie potrafię powiedzieć, dlaczego nie awansował wcześniej, w II RP. to tez sprawa do wyjaśnienia :)
Z brakiem awansu to rzeczywiście temat wart zgłębienia!! Brak poparcia dla piłsudczyków w 1926 zatrzymało jego karierę? Tak było u starszych oficerów, jednak chorąży był podciągnięty pod korpus oficerów młodszych.. Może CAW pomoże rozwikłać zagadkę? Relacje członków rodziny?
Zobacz kawalerów VM z okresu wojny z Sowietami i ich życiorysy .
Okres powojenny to inny temat . Zaczęło się dobrze a skończyło w więzieniu . Takie czasy ........temat rzeka
https://pl.wikipedia.org/wiki/Stra%C5%BCnica_WOP_Puck
wynika z niej, że był wtedy porucznikiem. Ma Pan oczywiscie racje, ze przedstawiane zdjecia i informacje wskazuja, ze był wczesniej chorążym. Pytanie kiedy awansował? za co dostał awans?
1 . Chorąży zawodowy 1 pulku piechoty legionów a nie porucznik . Służy cały okres międzywojenny jako chorąży w tym samym ELITARNYM 1 pp leg .
2 . Przeniesiony z Krakowa pod koniec lat 30 ..........skąd jest ta info ? Z dokumentów jasno wynika że cały okres 2 RP służy i mieszka w Wilnie . Tam jest garnizon 1 pp leg od 1921 roku .
3. 1 pp leg wchodzący w skład 1 Dywizji Legionów walczył z Niemcami i kapitulowal po 24 września . Oficerowie trafili do oflagow . Może tam też był pan Piotr podczas wojny ? Można to sprawdzić na listach jenieckich .
Polecam Centralne Archiwum Wojskowe w Warszawie . Na pewno mają jego teczkę . Warto poświęcić czas i odtworzyć jego życiorys bo Bohaterem był przez duże B . NIe jeden generał czy pułkownik nie miał VM i 3 x KW które posiadał pan CHORAZY PIOTR NOWORYTA .
Na jednym zdjęciu jest w mundurze legionisty . Przypuszczam że był w 1 Brygadzie Legionów ? Warto sprawdzić .
odtwarzają i składają historię Piotra Noworyta. Jestem przekonany że czas i ludzie dopiszą jeszcze kilka nowych
faktów.
Gratuluję tak dobrze rozwijającej się ,, układanki'' życia i dokonań ,, zapomianego bohatera''