Czołg kołowo-gąsienicowy BT-5

Czołg opracowano w Biurze Konstrukcyjnym Charkowskiej Fabryki Parowozów (Fabryka nr 183) przez zespół pod kierownictwem głównego konstruktowa A. O. Firsowa, jako głęboką modyfikację poprzedniego modelu - BT-2 (z kolei BT-2 wywodził się z konstrukcji amerykańskiego inżyniera Johna W. Christie, na którą ZSRR zakupił licencję).

Prototyp czołgu BT-5 przekazano do prób we wrześniu 1932, a w 1933 czołg przyjęto do uzbrojenia Armii Czerwonej. Był to pojazd niezwykle szybki - dzięki silnikowi M-5 (licencyjna wersja amerykańskiego silnika lotniczego "Liberty") osiągał ponad 50 km/h na gąsienicach, a po ich zdjęciu, na kołach - ponad 70 km/h. Uzbrojenie stanowiła armata 45 mm i karabin maszynowy 7,62 mm w dwuosobowej wieży. Podstawowymi wadami czołgu były natomiast: wysoka awaryjność (zwłaszcza pożary w przedziale silnikowym) i wyjątkowo słabe opancerzenie, którego maksymalna grubość nie przekraczała 13 mm.

Czołg produkowano zaledwie 2 lata, gdyż już w 1935 roku został zastąpiony ulepszonym modelem BT-7. Tym niemniej całkowita wielkość produkcji BT-5 osiągnęła liczbę około 1 900 egzemplarzy.

Czołgi BT-5, dostarczone w ramach "bratniej pomocy", z załogami złożonymi z radzieckich "ochotników", walczyły po stronie republikanów w hiszpańskiej wojnie domowej (1936-39). Armia Czerwona użyła ich także bojowo w walkach z Japończykami nad Chałchyn-Goł (1939) oraz w początkowym okresie II wojny światowej (do 1942).

W kolekcji: czołg BT-5 w wersji dowódczej (antena poręczowa wokół wiezy) z 2 kompanii 1 batalionu. W okresie przedwojennym czołgi nie nosiły oznaczeń ponad szczebel batalionu, stąd ustalenie np przynalezności do dywizji jest praktycznie niemożliwe.

Model w skali 1/35, zestaw "Zwiezda".