Pocisk ołowiany

Broń i pociski systemu Thouvenin
W XIX w. trwa przyśpieszona modernizacja broni strzeleckiej - chodziło o zwiększenie szybkostrzelności ówczesnych jednostrzałowych karabinów z lufą bruzdowaną i pociskami bezłuskowymi.
Jednym z kierunków było zmniejszenie czasu przesuwania (przebijania) pocisku przez caly przewód lufy. Wkładano bowiem pocisk do lufy i potem przy użyciu specjalnego stempla i drewnianego młotka przepychano go do styku z komorą prochową. Wtedy, po wyjęciu stempla, można było oddać strzał.
Zmniejszanie siły potrzebnej do przesuwania pocisku w lufie mogło przyśpieszyć załadowanie kolejnego pocisku.

 W 1844 r. francuski oficer plk. Thouvenin zaproponował nowy sposób ladowania broni odprzodowej (ładowanej od wylotu lufy) z lufą bruzdowaną (4 bruzdy prawoskrętne).
Jego glównym elementem byl trzpień, umieszczony na dnie komory prochowej, dokladnie w osi przewodu lufy (zobacz rysunek).
Broń ładowano pociskami o kształcie cylindrycznym, luźno przechodzacymi przez przewód lufy. Strzelec wkładał pocisk w lufę i przesuwał go stemplem bez użycia dużej siły.
W ostatniej fazie, pocisk zatrzymywał się na trzpieniu, Zatem strzelec mocno uderzał w stempel (niekiedy drewnianym młotkiem) i wtedy miękki ołowiany pocisk musiał zwiększyć swoją średnicę. Wbijał się on tym samym w początek gwintu lufy i ją uszczelniał.
Karabiny z trzpieniem i pociskiem z wydrążonym dnem, przez kilkanaście lat były na uzbrojeniu wielu krajów. Dzięki większemu zasięgowi i dokładności strzelania stały się też karabinami myśliwskimi.
Niżej pokazano taki karabin.