Brytyjska armata polowa, stanowiąca podstawowe wyposażenie pułków Royal Field Artillery w czasie I wojny światowej. Jej późniejsze, unowocześnione wersje używane były przez British Army aż do roku 1942.
Na przełomie XIX i XX wieku, wojska brytyjskie (w przeciwieństwie do Francuzów i Niemców) nie posiadały na swoim wyposażeniu żadnych nowoczesnych szybkostrzelnych armat polowych. Po bolesnych doświadczeniach wojen burskich (1899 - 1901), w których ich przeciwnicy użyli takich właśnie dział (pochodzenia niemieckiego), Brytyjczycy zareagowali z typowym dla siebie pragmatyzmem i nie zważając na "narodową dumę", natychmiast zakupili setkę podobnych dział w firmie Rheinmetall z Düsseldorfu. W działa te wyposażono kilka pułków artylerii konnej British Army, traktując to jednak jako rozwiązanie eksperymentalne, mające na celu podpatrzenie rozwiązań, zdobycie doświadczeń oraz opracowanie najskuteczniejszej taktyki użycia. Oficjalnie nazwano je "15-pounder Quick Firing Field Guns", a nieoficjalnie znane były jako "Ehrhardt Guns" (od nazwiska konstruktora). Równocześnie krajowe firmy zaproszono do opracowania własnej konstrukcji nowoczesnej armaty polowej, a w roku 1902 oceniono przygotowane prototypy. Niestety, wojskowi decydenci nie byli w stanie dokonać finalnego wyboru, gdyż każda z trzech najwyżej ocenionych armat miała zarówno swoje zalety, jak i dość istotne wady. Dalszy ciąg procesu decyzyjnego ponownie odzwierciedlał brytyjskie praktyczne podejście do rozwiązywania problemów - otóż tych trzech producentów zaproszono na wspólną konferencję i przedstawiono im "propozycję nie do odrzucenia". W rezultacie powstała wspólna armata - z lufa, zamkiem i łożem Armstronga, oporopowrotnikiem Vickersa i systemem celowniczym Royal Ordnance Factory. Tym razem generalicja była usatysfakcjonowana i nową armatę oficjalnie przyjęto do uzbrojenia w roku 1904.
Zgodnie z przyjętymi wówczas poglądami, działo miało zwalczać przede wszystkim piechotę i kawalerię - zatem w skład jednostki ognia wchodziły wyłącznie szrapnele, w których zapalnik czasowy i ładunek prochowy powodował wyrzucenie w czasie lotu ponad trzystu ołowianych kul, rażących przeciwnika od góry. Z uwagi na spory kaliber (84 mm, wobec 75 mm analogicznej
armaty francuskiej "Mle 1897", czy 77 mm niemieckiej "FK 96 nA") i większą masę pocisku (co przekładało się na wiekszą liczbę kul), brytyjskie działo było w początkach I wojny światowej najskuteczniejszą w swojej roli konstrukcją na świecie. Z kolei jego najpoważniejszą wadą było jednoogonowe łoże, które znacznie zmniejszało możliwy kąt podniesienie lufy, ograniczając w ten sposób donośność. Osiemastofuntówka miała także nieco mniejszą szybkostrzelność niż francuska "siedemdziesiątka piątka", czego przyczyną była nieco anachroniczna konstrukcja zamka. W toku eksploatacji okazało się, że niewłaściwe było także umiejscowienie oporopowrotnika nad lufą (nadmiernie rozgrzewał się podczas strzelania i w rezultacie zaczynał przeciekać, z czym próbowano sobie radzić, owijając go liną nasączoną impregnatem). Wszystkie te wady usuwano jednak sukcesywnie w późniejszych wersjach działa.
Oficjalna nazwa armaty, zgodnie z brytyjskim systemem oznaczeń, odnosiła się do nominalnej masy pocisku (18 funtów) i podkreślała jej szybkostrzelność (QF = Quick Fire).
Podczas pierwszej wojny światowej wprowadzono także nowe rodzaje amunicji - z pociskami burzącymi (od jesieni 1914), a w następnie również dymnymi, oświetlającymi i chemicznymi, zawierającymi iperyt. Te ostatnie w okresie międzywojennym wycofano z uzbrojenia, ale w zamian pojawił się nowy rodzaj amunicji, z pociskami przeciwpancernymi.
Łącznie wyprodukowano około 10 500 osiemnastofuntówek (wiekszość w czasie trwania I wojny swiatowej). Ich następczynią została pod koniec lat trzydziestych kolejna udana brytyjska konstrukcja - haubicoarmata 87,6 mm (tzw "dwudziestopięciofuntówka").
W kolekcji: Ordnance QF 18 Pounder Mk I w wersji z początku I wojny światowej, przedstawiona w położeniu bojowym (do transportu, górną i dolną część tarczy ochronnej składano na zawiasach). Ówczesne armaty polowe Armii Brytyjskiej malowano jednolicie półmatowym kolorem zielonym lub jasnoszarym "Service Grey", z wyjątkiem zamka i wylotu lufy pozostawionych w naturalnym kolorze stali. Elementy mosiężne polerowano na wysoki połysk. Oczywiście już po pierwszych walkach zaczęto stosować malowanie deformujące (kamuflaż) a polerowanie czegokolwiek "na błysk" zostało najsurowiej zabronione.
Model w skali 1:35, zestaw Emhar.
Dodaj eksponat
Ciekawy eksponat
artyleria
