OPCJE:
Zdjęcia na licencji:
Eksponaty w kolekcji
1 / 3
<
>
Model wiatraka odwadniajacego z kołem podsiębiernym typu koźlak.
Budowle tego typu były stawiane na Żuławach Wiślanych przez mistrzów holenderskich i tworzyły charakterystyczny krajobraz dla tego regionu . Były ustawiane wzdłuż kanałów w zależności od potrzeb, co kilkadziesiąt lub kilkaset metrów, tworząc całe systemy odwadniania. Posiadały skrzydło tzw. zwichrowane, które powlekano płótnem. Wiatrak stroszono pod wiatr ręcznie, lub z pomocą koni ciągnąc lub pchając tzw. dyl. Charakterystyczną ozdobą dla wiatraków żuławskich była "kozia bródka" umieszczana pod osią ze śmigami. W poczatku XX w na całych Żuławach wislanych, zachowanych było 178 wiatraków odwadniających, do dnia dzisiejszego nie przetrwał w całości żaden. Zachowała się jedna podstawa wiatraka, który stał w mini skansenia w Parku Oliwskim, a został podpalony przez małolatów palacych skrycie papierosy. Obecnie znajduje sie w Muzeum Żuławskim w Nowym Dworze Gdańskim.
Model w pełni drewniany, wykonany wg. mojego planu w skali 1:20
Ostatnie zdjecie wiatrak tego typu zachowany w Holandii w miejscowości Westveense.
Data dodania: 9 kwietnia 2021
Miejsce pochodzenia: Polska
Stan eksponatu: Bardzo dobry
Pomóż uzupełnić opis Dowiedz się więcej Zauważyłeś błąd lub wiesz coś więcej na temat tego eksponatu?
Zasugeruj właścicielowi poprawiony opis i Zdobądź punkty dla swojego muzeum!
Eksponat został odwiedzony łącznie 165 razy od 9 kwietnia 2021
Reklama
Dodaj komentarz
30 lipca
Dzięki bardzo za tak wnikliwe i bogate uzupełnienie opisu. Pozdrawiam.
30 lipca
Wiatrak (wiatrak) to mechanizm aerodynamiczny, który wykonuje pracę mechaniczną dzięki energii wiatru przechwytywanej przez skrzydła młyna. Najbardziej znanym zastosowaniem wiatraków jest ich wykorzystanie do mielenia mąki.

Przez długi czas wiatraki, wraz z młynami wodnymi, były jedynymi maszynami używanymi przez ludzkość. W związku z tym zastosowania tych maszyn były różne: jako młyn do mielenia mąki, do obróbki materiałów (tartak) oraz jako stacja pomp lub pomp wodnych.

"Klasyczny" wiatrak z poziomym wirnikiem i wydłużonymi czworokątnymi skrzydłami jest powszechnym elementem krajobrazu w Europie, w wietrznych płaskich regionach północnych i na wybrzeżu Morza Śródziemnego. Azja charakteryzuje się innymi konstrukcjami z pionowym ustawieniem wirnika.

Wraz z rozwojem silników parowych w XIX wieku, młyny stopniowo wychodziły z użycia.

Pierwsze praktyczne wiatraki miały żagle obracające się poziomo wokół pionowej osi. Według Ahmada Y. al-Hasana, te panemoniczne wiatraki zostały wynalezione we wschodniej Persji lub Khorasanie, jak odnotował perski geograf al-Istakhri w IX wieku.

Pierwsze wiatraki składały się z sześciu do dwunastu żagli pokrytych matami z trzciny lub tkaninami. Wiatraki te były używane do mielenia zboża lub zbierania wody i bardzo różniły się od późniejszych europejskich wiatraków pionowych. Wiatraki były szeroko stosowane na Bliskim Wschodzie i w Azji Środkowej, a następnie rozprzestrzeniły się na Chiny i Indie. Podobny typ poziomego wiatraka z prostokątnymi łopatami używanymi do nawadniania można również znaleźć w XIII-wiecznych Chinach (za dynastii Zhurchen na północy), które zaczęto budować po podróżach Yelui Chutsai do Turkiestanu w 1219 roku

Poziome wiatraki zostały zbudowane w niewielkiej liczbie w Europie w XVIII i XIX wieku, takie jak młyn Fowlera w Battersea w Londynie i młyn Hoopera w Margate w Kent. Wydaje się, że te wczesne nowoczesne przykłady nie były pod bezpośrednim wpływem wiatraków poziomych opracowanych na Bliskim i Dalekim Wschodzie, ale były niezależnymi wynalazkami europejskich inżynierów.

Ze względu na brak dowodów, wśród historyków toczy się debata na temat tego, czy poziome wiatraki na Bliskim Wschodzie zapoczątkowały początkowy rozwój europejskich wiatraków. W północno-zachodniej Europie uważa się, że wiatrak o osi poziomej lub pionowej pochodzi z XII i XIII wieku w trójkącie północnej Francji, wschodniej Anglii i Flandrii.

Najwcześniejsza wzmianka o wiatraku w Europie (prawdopodobnie typu pionowego) pochodzi z 1185 r. z dawnej wioski Widley w Yorkshire, która znajdowała się na południowym krańcu Weald z widokiem na ujście rzeki Humber. Wiele wcześniejszych, ale mniej dokładnie datowanych, dwunastowiecznych źródeł europejskich również wspomina o wiatrakach. Te najwcześniejsze młyny były używane do mielenia zboża. Używano ich również do kruszenia rudy w impaktach.

Istnieje wiele wersji na temat tego, jak i gdzie pojawiły się wiatraki, ale najczęściej twierdzi się, że najstarsze młyny zostały rozpowszechnione w Babilonie, o czym świadczy kodeks króla Hammurabiego (około 1750 pne).
Opis organów napędzanych wiatrakiem jest pierwszym dokumentem potwierdzającym wykorzystanie wiatru do napędzania mechanizmu. Należy on do greckiego wynalazcy Herona z Aleksandrii z I wieku n.e. Perskie młyny opisane w raportach muzułmańskich geografów z IX wieku różnią się od zachodnich konstrukcji pionową osią obrotu i prostopadle umieszczonymi skrzydłami, łopatami lub żaglami.

Diabelski młyn inżyniera Herona z Aleksandrii w rzymskim Egipcie z I wieku jest najwcześniejszym znanym przykładem koła napędzanego wiatrem używanego do napędzania maszyny. Innym wczesnym przykładem koła wiatrowego był bęben modlitewny, który był używany w Tybecie i Chinach od IV wieku.

Perski wiatrak ma łopaty na wirniku ułożone podobnie do łopat koła napędowego na parowcu i musi być zamknięty w skorupie zakrywającej część łopat, w przeciwnym razie nacisk wiatru na łopaty byłby równy ze wszystkich stron, a ponieważ żagle są sztywno połączone z osią, młyn nie obracałby się.

Inny typ młyna z pionową osią obrotu znany jest jako chiński młyn lub chiński wiatrak. Konstrukcja młyna chińskiego różni się znacznie od młyna perskiego, ponieważ wykorzystuje swobodnie obracający się, niezależny żagiel.

Średniowieczna ikonografia wyraźnie pokazuje powszechność wiatraków w wielu krajach europejskich.

Wiatraki z poziomo zorientowanym wirnikiem są znane od 1180 roku we Flandrii, południowo-wschodniej Anglii i Normandii. W XIII wieku w Świętym Cesarstwie Rzymskim pojawiły się projekty młynów, w których cały budynek
Kustosz
10 kwietnia 2021
Nagrobek na jednym z cmentarzy pomenonickich. Jak widać to nie komplet. Prawdopodobnie płyta wzorowana na niemieckiej odznace za rany (przyznawanej takze postmortum) po zwandalizowaniu cmentarza, zostala osadzona na pierwszym, lepszym postumencie do ktorego pasowała. Niestety nie pamiętam nazwy miejscowości. Tam, zresztą byłj eszcze grób który mocno można było kojarzyć z trudną historią okołowojenną.
9 kwietnia 2021
Dwór w Marynowych, ale nagrobka nie kojarzę?
Prawda że można się zachwycić tą architekturą, choć sama kraina strasznie płaska...jak dla minie. 
Kustosz
9 kwietnia 2021
Coś tam na Żuławach widziałem. Może nie za dużo ale trochę tak...





9 kwietnia 2021
Dzięki raz jeszcze. Jak widać Inni jakoś mogli. (zdjęcie ostatnie z załączonych)
Kustosz
9 kwietnia 2021
Już to miałem okazje mówić, a teraz napiszę - szacunek!
9 kwietnia 2021
Dziekuję za wsparcie.
Bo ja to takie odchyły mam co czas jakiś. Znów temat na osobną dyskusję.
A na poważie, to polecam wycieczki po żuławach, gdzie do dzisiaj można jeszcze znaleźć miejsca z innej epoki, niestety coraz mniej.
Kustosz
9 kwietnia 2021
A to ci niespodzianka... Zaczynam naprawdę podziwiać Twój zapał i wszechstronność. Szczególnie do gustu przypadło słowo "stroszyć" bardzo zapomniane w dzisiejszym języku.
Publikowane komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu. MyViMu.com nie ponosi odpowiedzialności za ich treść.

Ta witryna korzysta z plików cookies w celu dostosowania zawartości do preferencji użytkownika oraz tworzenia anonimowych statystyk, również przy użyciu usługi Google Analytics. Kliknięcie "Tak, zgadzam się" lub dalsze korzystanie z serwisu bez wybrania żadnej z opcji oznacza akceptację cookies i przetwarzania danych zbieranych automatycznie, zgodnie z Regulaminem.

Kliknij tutaj, jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o wykorzystaniu danych zbieranych automatycznie.