Wiatrak przemiałowy typu holenderskiego

Model wiatraka przemiałowego typu Holender (miał obracany czepiec), posadowiony na budynku.

Budowli tego typu na Żuławach, które przetrwały wojnę  było 2. Pierwszy w Drewnicy został podpalony i całkowicie zgorzał w 1989 roku, drugi w Wikrowie spłonął w 2001. Własnie ten drugi z wymienionych wiatraków małem szczęście sfotografować i jedną fotkę prezentuję powyżej. Niestety drewnickiego holendra, mimo że nawet w nim byłem przy okazji renowacji (która odbywała się wg. projektu mojego ojca), nie zdażyłem sfocić. Nie mieliśmy wtedy aparatu. Nie wyjaśniona do dzisiaj jest przyczyna spalania obu wiatraków, czy były to umyślne podpalenia, czy wypadki. Wikrowo właściciel obiecał zrekonstruować, ale do dzisiaj nie zrobił nic w tym kierunku.

Model jest właściwie kompilacją tych dwóch wiatraków, wykonany jest z drewna, a szybki w oknach z celuloidu. Ganeczek typowy dla budownictwa żuławskiego.

Skala 1:20

Wiatraków przemiałowych na całych Żuławach Wiślanych na poczatku XX w było 35, do dzisiaj zachowały się dwa: przepiękny kożlak w Drewnicy z 1718 i chyba naładniejszy w Polsce holender w Palczewie. Obydwa mają zachowane wyposażenie i najważniejsze, są zrewitalizowane.