Pierwsze kasztele Ziemi Chełmińskiej. Lipienek

OPCJE:
Zdjęcia na licencji:
Eksponaty w kolekcji
29 / 58
<
>
Zamek w Lipienku (ordensburg Liepe) z uwagi na dość wczesne zniknięcie z powierzchni ziemi, jest jednym z mniej rozpoznanych zamków krzyżackich. Nie ma też zachowanych wizerunków tej budowli, jedynie skromna lustracja, która wiele nie wnosi do jej poznania. Pierwszy jego plan spróbował odtworzyć Conrad Steinbrech na podstawie swoich badań i właściwie do dzisiaj jest on obowiązujący.  
Zamek posadowiono na wcześniejszym grodzisku, co wymagało splantowania terenu i pousuwania wystających ponad poziom gruntu obwałowań. Wpierw wykopywano rowy fundamentowe w których umieszczano duże kamienie polne, łączone przeważnie zaprawą z gliny, rzadziej wapienną. Na tym podłożu wymurowywano właściwe ściany zewnętrzne piwnic, też kamienne, ale które już były połączone mocną zaprawa wapienną. Posadzki piwniczne posadowiono na gołym gliniano-ziemnym calcu, nie zagłębiając się specjalnie w pierwotny grunt. Dopiero na takim przygotowanym postumencie murowano właściwe ściany zamku. Schemat ten dotyczy właściwie większości budowanych przez Krzyżaków zamków.
Dom główny miał rzut na planie prawie kwadratu o bokach 38x39 m, czyli zbliżony do zamku w Papowie Biskupim. Podobny też musiał był sposób wymurowania ścian, z polnych, jednostronnie obrobionych otoczaków. Posiadał cztery, w pełni zabudowane skrzydła, przy czym skrzydło południowe mieściło kaplicę i kapitularz, we wschodnim zaś mógł znajdować się refektarz, sąsiadujący z bergfriedem, który to wyrastał ponad północno-wschodni narożnik zamku. Oczywiście jest to tylko hipoteza, ale taki układ wydaje się typowy, więc prawdopodobny. Wjazd poprowadzono w tymże skrzydle, nie na osi, ale przesunięty nieco na północ. Całe założenie zamku wysokiego otaczał parcham o dość nietypowym kształcie, a mianowicie ściętych wszystkich narożnikach, nie powtórzonym w żadnym innym rozpoznanym obiekcie tego typu. Mur parchamu był zasadniczo kamienny i wyrastał bezpośrednio nad stromym splantowanym zboczem. Od strony południowe, wschodniej i północnej zamek nie posiadał fosy, analogicznie jak inne jemu podobne wczesne kasztele. Fosę za to wykopano od wschodu i oddzielono w ten sposób główny dom konwentu od rozległego przedzamcza. Miało ono kształt wydłużonego trapezu, było z trzech stron zabudowane, wjazd na nie prowadził po wysoko umieszczonym nad sucha fosą moście zwodzonym, przez ufortyfikowana bramę.
Kasztel lipienecki wznoszono jako siedzibę komtura i konwentu, jednak w 1325 roku zniesiono komturie i urzędnik mieszkający w zamku sprawował funkcje wójta chełmińskiego do roku 1330. Następnie pełnił już tylko rangę miejscowego wójta i tak już pozostało do przejścia pod panowanie polskie. W roku 1330 nie zdobyły go wojska polskie, co może świadczyć o jego wybitnych jak na owe czasy własnościach obronnych. .
Zamek w Lipienku w czasach jego przynależności do Polski, zastał kilkukrotnie przebudowywany na wygodną rezydencję. W tym celu jego wnętrza, szczególnie pierwsze piętro otrzymało nowe podziały. Możliwe, że pousuwano wtedy gotyckie sklepienia. Przyziemie zachowało pierwotny układ i gospodarczy charakter jak w czasach krzyżackich. W czasie wojen szwedzkich poważnie zniszczony popadł w ruinę i w końcu władze pruskie nakazały rozbiórkę budowli. Do dzisiaj zachowała się część kamiennych murów okalających parcham, piwnica zamkowa i fundamenty pozostałych budowli.

Elewacje z wykorzystaniem rysunków C. Steinbrechta
Plany C. Steinbrechta
Aksonometria moja z 1994 roku.

 
Data dodania: 24 sierpnia 2021
Miejsce pochodzenia: Polska
Stan eksponatu: Bardzo dobry
Pomóż uzupełnić opis Dowiedz się więcej Zauważyłeś błąd lub wiesz coś więcej na temat tego eksponatu?
Zasugeruj właścicielowi poprawiony opis i Zdobądź punkty dla swojego muzeum!

Eksponat jest widoczny w następujących kategoriach serwisu.

Eksponat został odwiedzony łącznie 121 razy od 24 sierpnia 2021
Reklama
Dodaj komentarz
25 sierpnia 2021
Oj nastawiali, coś koło 200 budowli wszelakiego rodzaju, z tego jakieś 120 zamków, licząc te w obecnych krajach bałtyckich, a i jeszcze Gotlandia. Jak już napisałem wcześniej  był to fenomen na skale europejską. Fajnie, że mogłem Wam trochę poszerzyć wiedzę na ten temat.
Kustosz
25 sierpnia 2021
Troche tego nastawiali no i gdyby nie Twoja pasja nawet bym o tym nie wiedzial.
Publikowane komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu. MyViMu.com nie ponosi odpowiedzialności za ich treść.

Ta witryna korzysta z plików cookies w celu dostosowania zawartości do preferencji użytkownika oraz tworzenia anonimowych statystyk, również przy użyciu usługi Google Analytics. Kliknięcie "Tak, zgadzam się" lub dalsze korzystanie z serwisu bez wybrania żadnej z opcji oznacza akceptację cookies i przetwarzania danych zbieranych automatycznie, zgodnie z Regulaminem.

Kliknij tutaj, jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o wykorzystaniu danych zbieranych automatycznie.