Zamek krzyżacki w Tapiawie, ew. Tapiewie (ordensburg Tapiau), był może nie aż bliźniaczą, ale bardzo podobna budowlą do wcześniej opisanego przeze mnie Insterburga. Obydwa pochodzą z tego samego okresu budowy, oba miały pełnić z początku podobne funkcje zamków konwentualnych i w obu z nich tych zamierzeń nie zrealizowano. Kasztel w Tapiawie mimo że zachowało się do dzisiaj w nim tylko jedno skrzydło pólnocno-zachodnie, jest jednak ciekawszy. Wiąże się to z ocalałymi w nim sklepieniami gwiaździstymi w salach, które nie były wcale najokazalszymi w całym zamku. Wyrafinowane w swej formie służki z wizerunkami zwierząt oraz zworniki z motywami biblijnymi, wskazują, że mamy do czynienia z budowlą, którą budowano z większa starannością niż podobne w Szczytnie, Ostródzie, czy Wystruci. Skoro pomniejszej ważności pomieszczenia ozdobiono tak bogato, to jakie perełki musiały w sobie mieścić najważniejsze sale w zamku, takie jak kościół zamkowy, kapitularz, czy refektarz. Niestety z uwagi na to, że ocalałe części budowli zamieniono jeszcze w XIX w na zakład penitencjarny, który to funkcjonuje do dnia dzisiejszego, nie przeprowadzono w kompleksowych badań architektonicznych. Nie wiemy na przykład czy pod warstwami tynków nie ma średniowiecznych polichromii. W ogóle to zamek był jakoś pomijany w przez znawców architektury krzyżackiej, w opracowaniach na ten temat, według mnie bardzo niesłusznie. Chyba jednak jego funkcje więzienne skutecznie zniechęcały do prób dokładniejszego zbadania zamku.Obecna budowla zaczęła powstawać w drugiej połowie XIV w i od początku był siedzibą prokuratora krzyżackiego i prawdopodobnie nie mieścił w sobie konwentu braci rycerzy. Założenie domu głównego było czteroskrzydłowe, o bokach 46x48m(podobnie jak w Ostródzie). Nie posiadał wieży głównej i wież narożnych. Każdą z elewacji zdobił szczyt trójkątny ze sterczynami i co było niespotykane we wcześniejszych budowlach, żaden z nich nie akcentował ściany szczytowej długiego skrzydła. Układ pomieszczeń był typowy dla zamku konwentualnego. Kościół zamkowy znajdował się w skrzydle południowo–wschodnim, tam też umiejscowiono refektarz. Skrzydło południowo–zachodnie, pozbawiane okien w kondygnacji głównej, mieściło dormitorium, a północno – wschodnie kapitularz i wejście do Gdaniska. Wjazd na dziedziniec zamkowy usytuowano w skrzydle północno-zachodnim przez bramę umieszczoną niesymetrycznie względem osi elewacji. Jest to jedyne zachowane skrzydło zamku, a z siedmiu umieszczonych w nim pomieszczeń wyróżniają się dwa. Pierwsze z nich to dwuprzęsłowa sala, o sklepieniu gwiaździstym z czteroramiennymi gwiazdami, drugie ze skomplikowanym sklepieniem trójpodporowym. Takie formy sklepień świadczą o dość późnym okresie budowy tego skrzydła. Sale te prawdopodobnie musiały pełnić funkcje reprezentacyjne urzędujących w nich prokuratorów.Zamek w ostatnich dekadach XIV w odgrywał ważną rolę jako jedna głównych baz wypadowych wypraw przeciwko Litwinom. Ważnym wydarzeniem dla historii był fakt odbycia na zamku w roku 1385 chrztu Wielkiego Księcia Litewskiego Witolda (nie wiedzieli braciszkowie, że książę będzie się jeszcze chrzcił kilka razy). Zatrzymywali się w nim także różni ważni dostojnicy krzyżaccy, jak również zagraniczni goście zakonu. Świadczy to o niepospolitej ważności zamku w Tapiawie, a fakt, że założono w nim w roku 1457 archiwum zakonu (przeniesionego z Malborka), tylko potwierdza to tezę. Na zamku w Tapiawie w roku 1568 zmarł ostatni Wielki Mistrz Zakony Krzyżackiego, późniejszy Książę Pruski Albrecht Hohenzollern von Brandenburg-Ansbach. Koniec dobrej passy zamku nastąpił pod koniec wieku XVIII, gdy wyburzony trzy skrzydła, a wiek później jedyne ocalałe przeznaczono na więzienie. Rok 1945 w cudowny sposób oszczędził zamek, a Sowieci skrzętnie wykorzystali zachowany zakład penitencjarny i ulokowali tam swój. Z tego tez powodu budowla jest niedostępna dla szerszego grona, ale zawsze można narozrabiać i… trafić в тюрьму в российском городе Гвардейск.
Elewacje i plany z wykorzystaniem rysunków Conrada Stainbrechta zamieszczonych w jego monografii - Die Baukunst des Deutschen Ritterordens in Preussen ein Heimat-Ausweis der Deutschen im Osten.
Data dodania: 30 października 2021
Miejsce pochodzenia: Rosja
Stan eksponatu: Bardzo dobry
Pomóż uzupełnić opis
Zauważyłeś błąd lub wiesz coś więcej na temat tego eksponatu?
Zasugeruj właścicielowi poprawiony opis i Zdobądź punkty dla swojego muzeum!