OPCJE:
Zdjęcia na licencji:
Eksponaty w kolekcji
51 / 58
<
>
Patrząc na rzut wójtów krzyżackich zamku w Sztumie (ordensburg Stuhm), widzimy podobieństwo do wczesnego nieregularnego konwentualnego „przedkasztelu” w Pokrzywnie. Budowle te dzieli jednak 70 lat różnicy, jeśli porównać daty ich budowy. O ile tamten był jednym z pierwszych wybudowanych zamków przez Zakon, jeszcze w połowie wieku XIII, to warownia w Sztumie powstała już w szczytowym okresie rozwoju państwa krzyżackiego, około roku 1330. Obydwa mają jednak wiele cech wspólnych, jak na przykład układ przestrzenny na planie wieloboku, jak również funkcje, które pełniły w pewnych okresach. Oba były swoistymi sanatoriami, czy może inaczej domami opieki socjalnej, dla starszych wiekiem braci rycerzy. Sztum jednak zasadniczo miał pełnić podstawową rolę kurortu dla Wielkich Mistrzów. Miał nawet swój mini zwierzyniec.

Budowlę posadowiono na dwóch wyspach, pomiędzy dwoma jeziorami, w miejscu gdzie uprzednio znajdował się gród pruski. Nie skorzystano jednak z istniejących reliktów poprzedniego założenia obronnego, i po splantowaniu terenu wzniesiono zupełnie nową budowlę. Pierwotnie zespół zamkowy składał się z dwóch części, zamku właściwego i rozległego przedzamcza, które jednak z czasem zostało przekształcone w obronne miasto. Zamek stał się budowlą samodzielną. Posiadał rzut rozległego nieregularnego sześcioboku, o łącznym obwodzie murów, z zabudowanymi wszystkimi skrzydłami. Główny budynek, mieszczący najważniejsze pomieszczenia znajdował się w skrzydle południowym miał wymiary 52x11m, był podpiwniczony poprzedzał go parcham. Znajdować się w nim miała duża sala biesiadna, (11,8x8,80m) nazwana „Wielkim Refektarzem”, co prawda nie tak okazała jak ta na zamku średnim w Malborku, ale też i ranga zamku nie była tak wysoka. Poza refektarzem, w tym skrzydle umieszczono, od wschodu kaplicę i mieszkania dla goszczących rycerzy. Dolne partie wymurowane zostały ze zwiezionych i obrobionych kamieni polnych, główną kondygnację i koronę murów wykonano z cegły. Pod dachem biegły chodniki straży ze strzelnicami. Dachy były dwuspadowe, pokryte dachówką ceramiczną. Zamek posiadał prawdopodobnie trzy wieże i dwie bramy. Główna brama, częściowo zachowana, znajdowała się w skrzydle zachodnim. Na system obronny bramy składały się dwie bramy z szyją bramną, most zwodzony nad nawodniona fosą oraz wysoka kwadratowa wieża. Samo skrzydło mieściło wozownię arsenał i inne pomieszczenia gospodarczo-magazynowe. W narożniku północno-zachodnim posadowiono wystającą przed lico muru, sześciokątna wieżę, w której ulokowano celę więzienną. Skrzydło północne najdłuższe mieściło stajnie i może oborę. Skrzydło wschodnie było z kolei spichrzem zbożowym i stodołą. Narożnik północno-wschodni wieńczyła trzecia wieża, flankująca  drugi wyjazd z zamku, zabezpieczony bramą i następnym mostem zwodzonym.  

Zamek przechodził różne koleje losu. Podczas wielkiej wojny z zakonem w 1410 wojska Jagiełły zdobyły i obsadziły zamek polska załoga, która opuściła go jeszcze jesienią tego roku, oddając Krzyżakom. Podczas powstania antykrzyżackiego 1454 roku zamek znów został zdobyty po długotrwałym oblężeniu, gdy obrońcom zabrakło pożywienia i środków obrony. Krzyżacy znów odzyskali twierdzę po klęsce wojsk polskich pod Chojnicami. Drugi pokój toruński przydzielił Sztum Polsce i aż do 1772 był miejscem urzędowania polskich starostów. "Potop Szwedzki" tradycyjnie zrójnował i zdewastował zamek. Władze pruskie po przejęciu zamku, umieściły w nim różne urzędy, takie jak sąd, więzienie i starostwo. W wieku XIX dokonano licznych wyburzeń murów, wież i bram zamkowych. Ocalał główny budynek, jednak mocno przebudowany, przez co stracił swój średniowieczny charakter. Zachowały się też relikty murów wymurowane z kamienia, oraz właściwie cały układ przestrzenny głównego zamku.     



Plany na podstawie rysunków Conrada Steinbrechta - Die Baukunst des Deutschen Ritterordens in Preussen  ein Heimat-Ausweis der Deutschen im Osten.

Aksonometria moja z 1992r

Inny mój rysunek tego zamku pod linkiem:

https://myvimu.com/exhibit/54903855-zamek-krzyzacki-w-sztumie

 
Data dodania: 17 listopada 2021
Miejsce pochodzenia: Polska
Stan eksponatu: Bardzo dobry
Pomóż uzupełnić opis Dowiedz się więcej Zauważyłeś błąd lub wiesz coś więcej na temat tego eksponatu?
Zasugeruj właścicielowi poprawiony opis i Zdobądź punkty dla swojego muzeum!

Eksponat jest widoczny w następujących kategoriach serwisu.

Eksponat został odwiedzony łącznie 109 razy od 17 listopada 2021
Reklama
Dodaj komentarz
Publikowane komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu. MyViMu.com nie ponosi odpowiedzialności za ich treść.

Ta witryna korzysta z plików cookies w celu dostosowania zawartości do preferencji użytkownika oraz tworzenia anonimowych statystyk, również przy użyciu usługi Google Analytics. Kliknięcie "Tak, zgadzam się" lub dalsze korzystanie z serwisu bez wybrania żadnej z opcji oznacza akceptację cookies i przetwarzania danych zbieranych automatycznie, zgodnie z Regulaminem.

Kliknij tutaj, jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o wykorzystaniu danych zbieranych automatycznie.