Magazynek do karabinka Kałasznikowa - model 1955

Chronologicznie drugi i zarazem najbardziej rozpowszechniony typ magazynka dla karabinków z rodziny AK (AKM).

Wbrew legendzie i późniejszej gigantycznej popularności, wprowadzony w 1949 "Awtomat Kałasznikowa" początkowo nie wzbudził nadmiernego zachwytu ani szeregowców, ani wyższych szarż Armii Radzieckiej. Z jednej strony bardzo podobało się, że pojedynczy strzelec dysponował indywidualną skuteczną bronią podwójnego działania (ogień pojedynczy / ogień seryjny), która strzelała bardzo udaną amunicją (czyli nabojem pośrednim wz. 43), ale z drugiej strony narzekano zwłaszcza na kiepską celność karabinka. W dużym stopniu niwelowała ona zalety ognia pojedynczego, a z drugiej powodowała nadmierny rozrzut przy ogniu seryjnym. Jedno i drugie prowadziło do marnowania amunicji, a ponieważ transport i dystrybucja w strefie walk, nigdy nie były mocnymi stronami radzieckiego kwatermistrzostwa, w praktyce żołnierz mógł liczyć przede wszystkim na to, co niósł ze sobą. O tym, jak ważna była to kwestia, może świadczyć fakt, że podczas intensywnej walki żołnierz uzbrojony np. w popularną "pepeszę" mógł, nawet strzelając tylko krótkimi seriami, zużyć swój cały zapas amunicji w czasie krótszym od jednej minuty (!).

Dla indywidualnej broni maszynowej ustalono zatem normatyw sześciu zapasowych magazynków łukowych "przy żołnierzu", będący rozsądnym kompromisem między ciężarem amunicji, a czasem na jaki mogła wystarczyć. Przykładowo, dla wprowadzonych w 1942 pistoletów maszynowych Sudajewa PPS oznaczało to 6,5 kg (łączna masa załadowanej broni z przepisową liczbą zapasowych magazynków po 35 nabojów każdy). Z wprowadzonym siedem lat później "Awtomatem Kałasznikowa" sprawa wyglądała znacznie gorzej. Karabinek AK oraz sześć magazynków po 30 nabojów, dawało łącznie blisko 10 kilogramów - a przecież nie było to wszystko, co musiał taszczyć sołdat na polu bitwy.

Wojsko bardzo szybko zażądało więc broni lżejszej i celniejszej niż dopiero co wprowadzony AK, a równocześnie poszukano także innych możliwości zmniejszenia ciężarów noszonych przez żołnierza. Rezultatem było pojawienie się w połowie lat pięćdziesiątych karabinka AKM ("Awtomat Kałasznikowa Modiernizowannyj"), a wraz z nim także nowego modelu magazynka.

Magazynek ten, wprowadzony w roku 1955, miał nadal konstrukcję stalową, ale tym razem jego ścianki wykonano z cieńszych blach, o grubości 0,75 mm. Aby uzyskać niezbędną sztywność konstrukcji, na ściankach tych pojawiły się wzdłużne i poprzeczne przetłoczenia. Umożliwiło to niewielkie obniżenie masy, ale prawdziwą rewolucją była decyzja o znacznym zmniejszeniu zapasu amunicji przenoszonego przez strzelca - do jednego magazynka przy broni i trzech zapasowych (łącznie 120 nabojów). To, wraz ze zmniejszeniem masy broni, "zdjęło" z żołnierza od razu dobre trzy kilogramy.

Ponieważ zarówno AKM, jak i magazynki nowego wzoru okazały się nareszcie wielkim sukcesem, produkowano je na skalę masową zarówno w obu największych wytwórniach broni strzeleckiej w ZSRR (Iżewsk oraz Tuła), jak i w licznych innych wytwórniach w Europie Wschodniej i na świecie.

W Polsce głównym producentem magazynków do licencyjnych AKM (produkowanych w Radomiu) została łódzka Wifama ("Widzewska Fabryka Maszyn", nosząca dla niepoznaki oficjalną nazwę "Kombinat Maszyn Włókienniczych"). Oprócz niej, magazynki wytwarzano także w radomskim "Łuczniku" i w katowickiej Hucie Baildon.

W kolekcji: magazynek "drugiego modelu" wyprodukowany prawdopodobnie w ZSRR. Typowa "masówka" bez jakichkolwiek oznaczeń, jeden z milionów egzemplarzy i jeden z kilku w moich zbiorach (wśród nich są polskie, węgierskie i jest też inny radziecki, z nabitą puncą z Iżewska, ale dość słabo widoczną, więc nie zamieszczam jego zdjęć).

Po wprowadzeniu w latach siedemdziesiatych karabinków rodziny AK-74 strzelających nabojem 5,45 mm, produkcję AKM i jego klonów powoli wygaszano, ale części zamienne i magazynki do nich produkowano jeszcze długo, na potrzeby sił własnych i na eksport.