I. NIEZNANE DZIEŁO ZEGARMISTRZA A. FRIEDLEINA

Prof. dr hab. Jan Samek

NIEZNANE DZIEŁO ZEGARMISTRZA AUGUSTA FRIEDLEINA W KRAKOWIE W POŻYTECZNEJ KSIĄŻCE WIESŁAWY SIEDLECKIEJ  PT: ”POLSKIE ZEGARY” WYDANEJ W ZAKŁADZIE NARODOWYM OSSOLIŃSKICH WE WROCŁAWIU  (wyd. I – 1954, wyd. II – 1988 znajduje się na stronie 99 i 100, ilustracja 145)

Zegarmistrza Augusta Friedleina autora uważa za ostatniego z wielkich mistrzów sztuki zegarmistrzowskiej w Krakowie, czynnego w latach 1830 – 1891.

  Omawiam tylko jeden jego zegar stołowy w Muzeum Narodowym w Krakowie datując go na około 1940 rok.

    Czasomierz ten wykonany jest z drewna na kształt portalu ujętego w pilastry podtrzymujące belkowanie z węższym odeń tympanonem. Pod kolistym cyferblatem umieszczono ozdobnie rzeźbione litery. Niewielkiemu wahadłu nadano kształt słonecznika.  Dekoracja, głównie na cokole nawiązuje do motywów łacińskich.   Zegar jest sygnowany na tarczy „August Friedlein w Krakowie”. Oceniając zabytek można powiedzieć, że jest on prosty a nawet skromny. W wykazie wiadomości podanym przez Wiesławę Siedlecką  dopełnia Feliks Kiryk (cechowe rzemiosło metalowe).

 Zarys dziejów od 1939, Kraków 1972, s. 399 – 1939. Kiryk podaje, że Friedlein występuje już w 1828 roku, był wybitnym zegarmistrzem i długoletnim cechmistrzem. W 1859 wystąpił pod naciskiem magistratu o połączenie w jedno zgromadzenie zegarmistrzów z złotnikami, jubilerami i grawerami, co nie doszło jednak do skutku. Pisze także, że na wystawie starszych zegarów w 1938 roku był pokazany także jeden czasomierz roboty Augusta Friedleina.