Czołg średni T-34/85 fabr. nr. 183 w Niżnim Tagile

Czołg średni T-34/85 produkcji fabryki nr. 183 w Niżnim Tagile.

Wóz drugiego batalionu, pierwszej kompanii, pierwszego plutonu czołgów 1 brygady pancernej.

Do zrobienia tego akurat pojazdu zainspirowało mnie jedno zdjęcie zamieszczone w artykule zamieszczonym w czasopiśmie Technika Wojskowa Historia nr. 4 z 2016 roku, autorstwa Przemysława Skulskiego. Poza tym miałem akurat do zrobienia jeden co prawda niekompletny, ale za to nadprogramowy zestaw i naszła mnie taka wena.

Zdjęcie owe zostało opisane jakoby przedstawiało „czołg średni T-34/85 (zakład nr. 183 w Niżnim Tagile) z 2 batalionu 1 Brygady Pancernej im. Bohaterów Westerplatte, rejon Warszawy jesień-zima 1944…”.  Artykuł dość rzetelny fajne fotki i rysunki, ale niestety w tym przypadku autor myli się co do umiejscowienia zdjęcia w czasie i przestrzeni, czyli nie 1944 i nie rejon Warszawy.

Fabryka w Niżnim Tagile pod koniec 1944 i na początku 1945 roku zaczęła wypuszczać osiemdziesiątki piątki w takiej wersji jak na zdjęciu, czyli z odlewanymi, żebrowanymi kołami nośnymi i zmodyfikowanymi wieżyczkami dowódcy, ale Polskie wojsko takich czołgów w 1944 roku nie dostało.

Wyposażenie w czołgi wariantu t-34/85 1 Brygady Pancernej było uzupełniane trzykrotnie podczas działań wojennych. Otóż 15 nowych wozów tego typu otrzymano we wrześniu 1944 i wszystkie produkcji fabr. Nr 112 w Gorkim. 15 sztuk otrzymano w drugiej dekadzie marca 1945. Były to maszyny z sowieckiego 2 pułku zapasowego, nowe wraz z rosyjskimi załogami. 10 maszyn przydzielono w dniach 11/12 marca z 64 brygady gwardii, tez wraz z załogami i tym razem były to wozy zajeżdżone, a załogi składały się z elementu niechcianego w rodzimej jednostce.

Po krótce przedstawię argumenty wykluczające taki opis zamieszczonego zdjęcia w TWH 4/2016.



Po pierwsze. Otrzymane we wrześniu 1944 r. 15 sztuk

T-34/85, przydzielono do 1 batalionu w ilości 13 sztuk, a dwa wchłonęło dowództwo i nadano im numery 1000 i 1001. Pozostałe dwa bataliony miały modele z armatami 76,2 mm, a do tego kilkadziesiąt z wieżami starszego typu.

Po drugie. Dostępne są zdjęcia z defilady polskich osiemdziesiątek czwórek na warszawskiej Pradze jesienią 1944 roku. Nie maja one naniesionych nawet numerów taktycznych, tylko orły typu piastowskiego.

Po trzecie. Czołgi na zdjęciu mają naniesione numery taktyczne drugiego batalionu, w którym po walkach na „Wale Pomorskim” pozostał jeden sprawny czołg dowódcy batalionu, o numerze taktycznym 200 i była to siedemdziesiątka szóstka.

Po czwarte i najważniejsze. Znalazłem kilka zdjęć tego samego wozu i dokładnie umiejscowiłem go w miejscu i czasie. Otóż było zrobione pomiędzy dwudziestym szóstym, a dwudziestym ósmym marca 1945 r. w Gdyni Witominie, a dokładnie na osi ulic Małokacka- Stryjska.  Mamy fotkę 211-stki na tle wiaduktu kolejowego na ulicy Stryjskiej zachowanego do dzisiaj.

Po piąte. Numery taktyczne na czołgach 2 batalionu namalowano dopiero w czasie walk o Gdynię. Nie namalowano za to wtedy orłów, które dopiero uzupełniono na wozach ocalałych po walkach o Oksywie.



Tyle mojego czepialstwa, ale według mnie w tak poważnym periodyku, zdjęcia powinny być rzetelnie opisane. Ciekawostką jest cyfra 2 na wieży, którą namalowano za pomocą szablonu 5 obróconego o 180 stopni i w odbiciu lustrzanym.

Wóz numer 211 przetrwał walki o Trójmiasto, choć został uszkodzony i później naprawiony.

Model przedstawia pojazd w trakcie walk o Gdynię.



Informacje zaczerpnięte z Książki K. Anduły „1 Warszawska Brygada Pancerna…”

Zdjęcia – tamże, cytowany artykuł oraz Internet.



Zestaw ICM nr.35367 1:35. Zestaw był niekompletny i musiałem wiele części dorabiać.

Ocena zestawu dobry, ale bez szału.