Operacja Lawina to umowny kryptonim określający zorganizowaną przez funkcjonariuszy Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego i przeprowadzoną we wrześniu 1946 roku akcję zlikwidowania części oddziału NSZ dowodzonego przez kpt. Henryka Flame ps. „Bartek”. Jej szczegóły zostały objęte specjalną klauzulą tajności, a biorącym w niej udział funkcjonariuszom zakazano rozmów na ten temat nawet we własnym gronie. Dzięki wprowadzonemu do oddziału NSZ agentowi UB Henrykowi Wendrowskiemu ps. „Wichura”, który występował jako kapitan „Lawina”, udało się przekonać „Bartka” do przeniesienia się na Ziemie Zachodnie a następnie za granicę. Przerzut miał polegać na przetransportowaniu ok. 30 osobowych grup NSZ-towców za pomocą podstawionych ciężarówek. Transporty miały zaplanowany jeden nocleg w wytypowanych miejscach na terenie Opolszczyzny. Tam w środku nocy specjalnie wyselekcjonowani funkcjonariusze UB, wspierani być może przez NKWD, atakowali i zabijali partyzantów. Dzięki zeznaniom funkcjonariusza UB Jana Zielińskiego znane są szczegóły likwidacji pierwszego transportu. Niczego niespodziewający się NSZ-towcy byli wcześniej „goszczeni” przez podstawionych funkcjonariuszy kolacją i alkoholem nasączonym środkiem odurzającym. Akcja sił bezpieczeństwa rozpoczynała się od wrzucenia do pomieszczeń granatów. Następnie atakowano budynek, chwytając oszołomionych partyzantów, których rozbierano i zabijano strzałem w tył głowy. Po egzekucji nagie ciała wrzucano do dwóch dołów wykopanych na terenie posiadłości będącej areną zbrodni. Dwa kolejne transporty miały zostać zlikwidowane w inny sposób - poprzez wysadzenie całych zaminowanych pomieszczeń, w których nocowali niczego niepodejrzewający partyzanci.
Wystawa prezentuje efekty prac poszukiwawczych przeprowadzonych pod koniec 2015 roku w miejscu gdzie został zaatakowany II transport partyzantów - w rejonie poniemieckiego lotniska przy Starym Grodkowie. Badania zostały zorganizowane przez Grupę Eksploracyjną Miesięcznika Odkrywca.
Ostatecznie w toku prac udało się wydobyć przedmioty należące do partyzantów oraz ok. 200 łusek i destrukutów amunicji należących zarówno do partyzantów, jak i do atakujących barak funkcjonariuszy UB. Szczegóły zostały opublikowane w marcowym numerze miesięcznika Odkrywca (3/2016) w artykule pt. "Operacja Lawina - zagłada II transportu".
Wystawa otwarta dnia: 15 marca 2016