Łączność- nerw armii.
Łączność nazywana jest nerwem armii i nie ma w tym określeniu ani odrobiny przesady. Łączność, lub jej brak, wielokrotnie decydowały o losach bitew a nawet całych kampanii. Mówi się że przegrana Francji w 1940 była miedzy innymi efektem braku zaufania naczelnego wodza Armii Francuskiej do technicznej formy łącznosci- używał on jedynie gońców. Ewoluowała przez wieki aż do czasów wynalezienia telefonu i radia. W zasadzie od tej pory jest już jedynie udoskonalana. Przełomowym okresem była II wojna światowa w czasie której zaczęto już na masową skalę używać zarówno łączności telefonicznej jak i radiowej. Rozpoczeto też powolny proces miniaturyzacji podstawowego sprzętu radiowego. Łączność, poza wszystkim, aby być skuteczną, musi stosować się do trzech zasad. 1. Ciągłość, 2. Wierność przekazu, 3. Terminowość. Pragnę przedstawić jak wygladał sprzęt łącznosci oraz żołnierze tej służby w III Rzeszy.
Telefonisci z Luftwaffe.
Najprawdopodobniej kompania telefonistów z jednostki łączności Luftwaffe, przed wymarszem na zajęcia szkoleniowe. Na pierwszym planie drużyna z Rückentrage für schweres Feldkabel, dwiema dwusekcyjnymi rososzkami, dwoma dodatkowymi bębnami z kablem ciężkim oraz specjalny wózek z takim samym noszakiem, zapasowymi bębnami z kablem, rososzką oraz elemntami listwy rozdzielającej do linii telefonicznych. Na wózku leży też torba dla żołnierzy łącznosci w której regulaminowo znajdowały się: trzy ołówki (czarny, niebieski i czerwony), nóż monterski, wkrętak, specjalny rodzaj szczypiec monterskich, puszka metalowa z bawełnianą- impregnowaną taśmą izolacyjną, mały bloczek meldunkowy. Widoczny też jest przód lekkiego pojazdu z dobrze widoczną ramką w formie chorągiewki do mocowania oznaczeń taktycznych. W dalszym planie widać kolejne drużyny wśród których są żołnierze z telefonami polowymi FF33, kolejny wózek na sprzęt. Wszyscy żołnierze ubrani w dwuczęściowe drelich robocze, buty marszowe i furażerki. Ich oporządzenie to jedynie pasy.
Telefonista- jednostka łączności Luftwaffe.
Flieger z nieznanej jednostki łączności Luftwaffe gotowy do wymarszu na zajęcia szkoleniowe. Żołnierz należy do pododdziału łączności telefonicznej- datowanie na lata 1940- 1943. Telefonista ubrany w drelichowy, jednoczęściowy, czarny kombinezon Luftwaffe pod którym ma białą podkoszulkę, sukienną furażerkę od munduru służbowego i buty marszowe. Jego oporządzenie to pas główny z troczonymi ładownicami na łódkowaną amunicję do Kar98k, chlebak oraz szelki bojowe w wersji dla Luftwaffe. Specjalistyczny sprzęt składa się z trzysekcyjnej (rozłożonej do przenoszenia) rososzki, łącznicy polowej oraz (trzymany w lewej dłoni) wybierak tarczowy. Ostatnie zdjęcie referencyjne jest tak naprawdę jednym z kilku które mnie inspirowało w kwestii tej sylwetki. Figura w skali 1/6, złożona z detali wyprodukowanych przez Dragon in Dreams, Dragon Models Ltd. oraz wykonanych własnoręcznie (rososzka to mój scratch w 100%). Lekki weathering materiałami Tamiya.
Łańcuch podpieprzyliśmy z roweru.
Trzej łącznościowcy (telefoniści) z Luftwaffe. Dwaj przygotowują nawijak do pracy a jeden się obija z łapami w kieszeniach. Wszyscy w drelichowych kombinezonach luftwaffe oraz z furażerkami od munduru służbowego. Poza samym nawijakiem, zwraca uwagę wózek do transportu bębnów z kablem. Można na niego było załadować zarówno bębny z kablem ciężkim jak i cały nawijak z kablem lekkim (dwie żyły w bawełnianym oplocie) do podstawowych, prostych linii telefonicznych. Co ciekawe, taki wózek, bardzo łatwo można było złożyć i nie był wtedy większy od roweru. Dodatkowo miał on system troków który umozliwiał przewożenie dodatkowego osprzetu potrzebnego przy układaniu linii jak na przykład sekcje rozłożonej rososzki. Po lewej stronie widoczny fragment służbowego roweru.
Lotnicy? Z kablem? W lesie?
Telefoniści z Luftwaffe układający kabel. Myślę że może to być zdjęcie powiązane ze zdjęciem poprzednim. Wszyscy w dwuczęsciowych drelichach roboczych i takich furażerkach (poza jednym- z tyłu- który ma wyawalone na wszystko i nie ma furażerki). Żołnierz na pierwszym planie ma na dłoni specjalną rękawicę która zabezpieczała skórę dłoni przed uszkodzeniem lub poparzeniem przez szybko przesuwający się kabel. Istniało kilka wzorów takich rękawic, a naprostsza to gruby płat skóry (najczęściej z kilku warstw) i z trokami do zapięcia na nadgarstku i środkowych palcach. Dwaj żołnierze na drugim planie trzymają rososzki. Fakt iż u tego po lewej na rososzce nie widać metalowych mufek do połaczenia sekcji a u żołnierza po prawej, rososzka oparta o podłoże ma mufke łączącą wysoko nad głową żołnierza, świadczy iż jest to wersja rososzek które były używane w pojazdach mechanicznych łączności telefonicznej. Składały się one z dwóch, około dwumetrowych sekcji. Wersja dla patroli pieszych składała się z trzech, okło 130-centymetrowych sekcji i miały bardziej uproszczony grot. Ostatni żołnierz w tyle, jak wczesniej napisałem, wygląda jakby był bardzo zdystansowany do tego co robią koledzy. Żołnierz ten nosi okulary służbowe.
Rososzka dla patrolu pieszego- replika.
Replika rososzki w wersji dla patrolu pieszego. Nie najwyższych lotów ale też i nie najgorsza replika, wykonana przeze mnie własnoręcznie. Jednostki łacznoąści telefonicznej Wehrmachtu, używały dwóch typów rososzek. Dwusekcyjne (każda sekcja po dwa metry)- które były na wyposarzeniu pojazdów łącznosci telefonicznej oraz trzysekcyjne (każda sekcja po około 1.3m plus wpinany grot) dla patroli pieszych, najczęściej transportowane na specjalnym, dwukołowym wózku na którym przewożono również bębny z kablami oraz duży zwijak do kabla. Rososzka dla patroli pieszych miała uproszczony grot.
A ten duży bęben z kablem, dajcie małemu...
Grupa telefonistów z Luftwaffe, ładuje sprzęt do swojego pojazdu. Wyrażnie widac dwa telefony polowe i zwijak do kabla. Szcególną uwagę przykuwa wyjątkowo niski flieger w centrum zdjęcia. Żaden z żołnierzy nie ma orła na piersi co wskazuje na okres przedwojenny. Zdjęcie prawdopodobnie wykonano w ośrodku treningowym Ustka- Lędowo (Stolpmünde)*. * Sugestia kolegi Naprawiacza.
Telefon polowy FF 33.
Telefon polowy Feldfernsprecher 33, producent SABA, datowany 1941. Tabliczki na pokrywie oryginalne. Słuchawka z sygnaturą, datowana 1939. Pas nośny współczesny- parciany jako replika pasa tropikalnego. Telefon w stu procentach sprawny, współpracuje na pokazach wraz z drugim telefonem podłączonym prostą linią.
Wywieźli mnie do lasu...
Flieger- szeregowy Luftwaffe przy samochodzie łączności telefonicznej. Po lewej stronie widoczny bęben z kablem (tak zwanym ciężkim) który używano do rozbudowanych linii telefonicznych. Prawdopodobnie pojazd stanowi zarówno łącznicę jak i wsparcie (zasilanie) linii. Żołnierz nie posiada orła na piersi co może wskazywać na wczesną bluzę fliegerblouse- bez kieszeni. Żołnierz w butach marszowych i z furażerką na głowie. Na pasie kabura z pistoletem P08 oraz mapnik (dość wypchany). Żołnierz ma szelki bojowe w wersji dla Luftwaffe. Biorąc pod uwagę broń i stopień, obstawiam iż może to być kierowca pojazdu. Zwraca uwagę nałożone częściowo inne zdjęcie co świadczy iż klatka nie była w aparacie przesunięta do końca.
Zabawa w "głuchy telefon".
Pluton telefonistów z Luftwaffe. Wszyscy (oprócz dwóch) w czarnych (lub ciemnogranatowych) drelichach roboczych. Po lewej, w mundurze służbowym, bez pasa, flieger- prawdopodobnie kierowca pojazdu na tle którego wykonano zdjęcie. Drugi- prawdopodobnie gefreiter lub obergefreiter (niestety, prześwietlone zdjęcie nie pozwala stwierdzić zdecydowanie stopnia) z bronią krótką, mapnikiem i szelkami bojowymi, prawdopodobnie dowodzi (prowadzi zajęcia) tą grupą. Dwóch żołnierzy ma założone pasy do słupołazów. Część pozostałych w oporządzeniu bojowym (pasy, szelki, ładownice). Jeden (pierwszy po prawej) ma na sobie jakieś taśmy- byłbym wdzięczny za pomoc w identyfikacji tego czegoś. Brak orłów na mundurach służbowych wskazuje na wczesny okres.
Słupołazy.
Dwa patrole telefoniczne z Luftwaffe. Oba dowodzone przez unreoffizierów ( w mundurach słuzbowych). Żołnierze ubrani w kombinezony drelichowe ale jeden (pierwszy z prawej z przodu) ma ubranie robocze- dwuczęściowe. Żołnierz z przodu, po środku z noszakiem i zwijakiem do ciężkiego kabla polowego a po jego bokach żołnierze z założonymi na buty słupołazami. Wszyscy radują się piękną pogodą, piwkiem i towarzystwem dziewczyny która nie koniecznie podziela ich entuzjazm. Być może jest obywatelką jednego z okupowanych państw.
Jestem gadułą- lubię nawijać...
Żołnierz luftwaffe z jednostki łączności- telefoniści. Ubrany w kombinezon drelichowy i drelichową furażerkę do w/w. Żołnierz w s topniu gefreitera o czym świadczy szewron na ramieniu. Żołnierz używa zwijaka- Rückentrage do zwijania kabla. Bardzo dobrze widoczne jego detale.
Telefonista z Fall.-Panz.gren.-Div. 2. "H.G."
Telefonista z Fallschirm-Panzergrenadier-Division 2. "Hermann Göring"- Prusy Wschodnie, jesień 1944. Telefonista umundurowany w zasadzie tak samo jak żołnierze dywizji polowych Luftwaffe, jedyną różnicę stanowi ogólnowojskowa kórtka maskujaca, mniej powszechnego wzoru (z kapturem). Na kołnierzu białe patki Dywizji "Hermann Göring". Na nogach brązowa wersja trzewikow z opinaczami feldblau. Uzbrojony w zdobyczny PPSz41, do pasa przytroczona ladownica z zapasowym magazynkiem do niego. Na glowie helm M42 w kolorze feldblau z kalkomaniami Luftwaffe. Na plecach bęben do układania kabla telefonicznego VII Feldkabelbau na którym nominalnie znajdowalo sie okolo 300 metrow kabla, przez lewe ramię przewieszony telefon polowy Feldfernsprecher33. Poza sprzętem specjalistycznym oraz bronią nie posiada żadnego dodatkowego oprządzenia. Fallschirm-Panzergrenadier-Division 2. "Hermann Göring" Dywizja Fallschirm-Panzergrenadier-Division 2. "Hermann Göring", czyli (mniej wiecej) Spadochronowa Dywizja Grenadierow Pancernych, czesto mylona z Fallschirm-PanzerDivision 1. "Hermann Göring" (czyli Dywizja Pancerno- Spadochronowa). Ta druga, powstala wczesniej a zadania grenadierow wypłlniały w niej pułlki spadochronowe. Dywizja grenadierów powstala później i formalnie wraz z pancerną tworzyla Korpus "Hermann Göring" który fizycznie nigdy nie walczył jako całość. W dywizji grenadierów, oprócz pulków spadochronowych, byl takze batalion fizylierów choć napewno wartśscią (siła ognia) nie dorownywal odpowiednikom sowieckim (była to formacja stricte rowerowa). W dywizji tej, pułki spadochronowe w zasadzie byly nimi już tylko z nazwy. Spora część grenadierów/ spadochroniarzy, była umundurowana tak samo jak żolnierze dywizji polowych LW lub nosili mieszanki mundurów ogólnowojskowych, spadochroniarskich i dywizji polowych. Skład bojowy Fallschirm-Panzergrenadier-Division 2. "Hermann Göring": Fallschirm-Panzergrenadier-Regiment 3 "Hermann Göring" Fallschirm-Panzergrenadier-Regiment 4 "Hermann Göring" Fallschirm-Panzer-Aufklärungs-Abteilung 2 "Hermann Göring" Fallschirm-Panzer-Füsilier-Bataillon 2 "Hermann Göring" Fallschirm-Panzer-Artillerie-Regiment 2 "Hermann Göring" Fallschirm-Sturmgeschütz-Abteilung "Hermann Göring" Fallschirm-Panzer-Pionier-Bataillon 2 "Hermann Göring" Fallschirm-Panzer-Nachrichten-Abteilung 2 "Hermann Göring" Fallschirm-Panzer-Feldersatz-Bataillon 2 "Hermann Göring" Skala 1/6. Sylwetka wykonana z elemetów wyprodukowanych przez Dragon Models Ltd., Dragon in Dreams i wykonanych własnoręcznie.
Rückentrage für schwere Feldkabel
Rückentrage für schwere Feldkabel- w tym przypadku składak. Noszak, korba, bęben, wodzik- powojenne, produkowane dla wczesnej Bundeswehry jednak identyczne z tymi produkowanymi w czasie II wojny światowej. Kabel niestety w nijaki sposób nie podobny do drugowojennego jednak kabel oryginalny lub podobny to zmora wszystkich parających się łącznością telefoniczną w rekonstrukcji więc tutaj żadnych kompleksów nie mam. Łańcuch współczesny, dobierany na zasadzie zakupów- prób i błędów. Wałek wodzika jak i prowadnica kabla na wodziku oryginalna (przyszła do mnie z miasata Wołgograd, aka Stalingrad). Na ostatnim zdjęciu stan wałka i wodzika z prowadnicą w momencie zakupu.
Wszyscy moi przyjaciele...
Drugie zdjęcie przy tej samej ziemiance, ujęcie pod trochę innym kątem. Grupa żołnierzy - dwóch obergefreiterów, dwóch unteroffizierów i osobnik o niezidetyfikowanej randze. Jako pierwszy od prawej, definitywnie plutonowy ze zdjęcia z końmi, ale tutaj bez baretki EKK II. Kapral i plutonowy po środku mają odznaki szturmowe Luftwaffe "Za Bój Naziemny". Dodatkowo, plutonowy, ma odznakę za rany (chyba srebrną oraz baretkę której nie potrafię zidentyfikować. Wygląda na to iż "nasz" unteroffizier, podobnie jak na pierwszym z prezentowanych zdjęć z serii, nie nosi mewek na patkach. Ciekawostką jest fakt iż na nogach ma trzewiki z wyciągniętymi na nogawki, służbowymi skarpetami. Zwyczaj ten z jednej strony był bardzo powszechny wśród żołnierzy z drugiej zaś, był jednym z najbardziej tępionych przez Feldgendarmerie, nieregulaminowych zachowań. Obergefreiter z lewej trzyma cztery menażki. Wszyscy żołnierze (oprócz tego w swetrze), noszą mundury służbowe z późną wersją fliegerblouse. Kapral, drugi od lewej nosi czapkę polową wzór 1943, reszta oprócz niezidentyfikowanego żołnierza nosi furażerki. Sweter wyglada na przydzialowy golf wzoru Luftwaffe. Po lewej, ponownie widać baner oznaczjący że w pobliżu jest dostępny telefon polowy umożliwiajacy łączność.
Dopiero przyjachali i już kablują...
Łącznościowcy z Luftwaffe rozwijają linię telefoniczną. Zdjęcia masowo potwierdzają iż była to bardzo często stoswana metoda szybkiego rozwijania linii na dłuższych odległościach. Żołnierz po lewej, siedzi na błotniku z bębnem na noszaku a unteroffizier z prawej z "rososzką" układa kabel (prawdopodobnie) na gałęziach przydrożnych drzew. Ważna w tym przypadku była pełna współpraca kierowcy pojazdu. Bardzo dobrze widoczny opis znamionowy pojazdu na drzwiach. Sam pojazd to jedna z wersji Einheits Diesel która była ogólnie sprecyzowaną koncepcją postawioną producentom przez armię a Ci wykonywali ją zgodnie z własnymi możliwościami i designem. Ostatecznie, pojazdy tego typu dość szybko zostaly usunięte przez armię ze służby ponieważ ich ujednolicony silnik wysokprężny był i wadliwy i trudny w obsłudze (były masowo produkowane od 1937r.). Rejestracja potwierdza wczesny okres (jeszcze przed wojną) i wskazuje na IV Luftgau który istniał do 1938 roku. Niestety, nie wiem jaką część Niemiec zajmował ten okręg. Wszyscy żołnierze w mundurach służbowych z bluzami Fliegerblouse i prawdopodobnie bez orłów na piersi co może wskazywać na wczesną, bezkieszeniową wersję tych bluz.
Łączność- nerw armii- podczas zwijania...
Pojazd to (jeżeli się nie mylę) Bussing Nag- G31. Panowie z Luftwaffe, w czarnych, dwuczęściowych drelichach roboczych zwijają linię telefoniczną przy pomocy dwóch dużych zwijaków. Kierowca ubrany w sukienny mundur zaś obok niego, na stopniu (prawdopodobnie w jednoczęściowym kombinezonie) młodszy podoficer (o czym świadczy częściowa tresa na kołnierzu). Zdjecie prawie napewno z ćwiczeń (szkolenia), prawdopodobnie na terenie Niemiec.
Poprawne maskowanie pojazdu- etap pierwszy.
Na zdjęciu Mercedes Benz LG3000 w wersji Kfz. 72- Funkbetriebskraftwagen czyli pojazd łączności radiowej (w odróżnieniu od Kfz. 72 Fernsprechbetriebskraftwagen który był wozem łączności telefonicznej) używany przez jakąś jednostkę Luftwaffe. Drugie zdjęcie pokaże że to co widzimy tutaj to tylko maskowanie tymczasowe. Pojazd ewidentnie dopiero przyjechał na nowe stanowisko i tymczasowo został zamaskowany. Przed pojazdem dwa składane krzesełka, jedno zajęte przez pana w jasnym drelichu roboczym który wyglada jak kombinezon (nigdy wczesniej nie widziałem drelichowych kombinezonów LW w tym kolorze). Pan ma na głowie furażerkę od munduru słuzbowego (sukienną) oraz buty marszowe na nogach.
Poprawne maskowanie pojazdu- etap drugi.
Ten sam pojazd i w tym samym miejscu co na zdjęciu poprzednim. Definitywnie zmieniło się maskowanie. Wokół pojazdu mocno ubita (wydeptana) ziemia a zza pojazdu zniknęła kupa siana która, być może, posłużyła właśnie do zamaskowania go. W tle zmieniła się bujność roślinności. Tożsamość stanowiska ze zdjęcia poprzedniego potwierdzają: a) drzewo za pojazdem, b) małe drzewo w tle, c) młode, wyrastające drzewko w osi małego drzewa ale na blizszym planie, d) płotek po lewej stronie zdjęcia. Przemiany które zaistniały (bardziej bujna roślinność oraz wydeptana mocno ziemia) wskazują na długi pobyt na tym stanowisku. Uwagę zwracają rozstawione anteny których nie ma na zdjęciu poprzednim co potwierdza teorię z poprzedniego opisu iż widać na nim pojazd który dopiero zajął stanowisko.
"...I toczy się, toczy, koło za kołem..."
Inne ujęcie tego samego eszelonu. Tutaj zwracają na siebie uwagę pojazdy łącznosci zbudowane na ciężarówce Opel Blitz 1.5 t. Otoczenie wskazuje na jakąś stację kolejową w małym miasteczku, która ewidentnie wcześniej ucierpiała, najprawdopodobniej w wyniku dizłań wojennych. Tor na którym stoi skład, wygląda na odbudowany. Biorąc pod uwagę wnioski z poprzedniego zdjęcia, jest rok 1942 a zdjęcie wykonano gdzieś w Rosji lub na Ukrainie.
Tabory cygańskie? A nie, to Luftwaffe!
Dwie przyczepy łączności- Funkanhänger (Kurz-/ Langwelle) (2 achs.) dla łączności na falach krótkich i długich. Tego typu sprzęt był używany tylko i wyłącznie przez łuftwaffe. Radiostacje pracowały na częstotliwościach operacyjnych Luftwaffe. Bardzo podobne nadwozia przyczep były używane jako stanowiska kontroli lotów na lotniskach polowych oraz z tym samym przeznaczeniem- mobilne zestawy świateł dla lądowiska.
Tu mówi Berlin, tu Radio Nasza Europa...
Dwaj Panowie z luftwaffe - gefreiter na pierwszym plani i flieger w głębi, z łączności, niewątpliwie we wnetrzu mobilnej radiostacji. Brak orła na piersi, świadczy o wcześniejszym okresie, prawdopodobnie- przedwojennym.
Szkolenie z kablowania.
Radiowcy z Luftwaffe podczas zajęć szkoleniowych. Zwraca uwagę różnorodność umundurowania. Widoczne zarówno mundury służbowe z bluzami fliegerblouse jak i kombinezony drelichowe ale i dwuczęściowe zestawy robocze wykonane z jasnego drelichu, Uwagę zwraca zołnierz po lewej stronie w ciemniejszym odcieniu bluzy drelichowej i nietypowym, ciemnym kołnierzem. Żołnierz po środku, w głębi, ma założoną bluzę drelichową do spodni od munduru służbowego. Wszyscy noszą buty marszowe i furażerki od mundurów służbowych za wyjątkiem wspomnainego żołnierza po środku grupy, który prawdopodobnie ma na głowie furażerkę drelichową od kompletu z kombinezonem. Na pierwszym planie widoczny sprzęt w postaci małych, ręcznych zwijaków, duzych drucianych nawijaków i innych przedmiotów. Część z nich pochodzi z otwartej skrzyni widocznej przed grupa żołnierzy, Jest Transportkasten Fu5 Antennegerat, zestaw służący do rozstawiania anteny na maszcie. Zawiera odciągi, fidry i drut anteny. Oryginalnie w zestawie znajdowały się też dwa młotki.
Transportkasten FU 53 i FU 52.
Repliki skrzń transportowych dla wojsk łączności. Nie doskonałe ale też widziałem dużo gorsze... Wykonane własnoręcznie w oparciu o istniejące skrzynie wykonane z ciężkiej sklejki i używane do transportu dużych ściernic. Transportkasten FU 53 służyła do przechowywania i transportu żelaznych racji żywnościowych w pojazdach łączności (radiowej i telefonicznej) takich jak na przykład Kfz 72. Jako jedna z niewielu, wśród bardzo mnogiej rodziny skrzyń transportowych, posiadała zamek zamykany na klucz. Transportkasten FU 52 służyła do transportu i przechowywania zapasowych materiałów piśmienniczych (druki meldunkowe, ołówki itd.) oraz drobnych narzędzi naprawczych do sprzętu elektronicznego (na przykład lutownice) i były przewożone w pojazdach łączności. Na zdjęciach prezentuję jedynie FU 53 gdyż FU 52 wygląda tak samo z wyjątkiem braku bocznego uchwytu i dziurki na klucz ponieważ FU 52 nie posiadała zamka.
Dumny- dostał blachę...
Unteroffizier z Luftwaffe udekorowany właśnie Krzyżem Żelaznym drugiej klasy. Krzyża tej klasy nie noszono a jedynie baretkę (wstążkę) przeplecioną przez drugią (od góry) dziurkę od guzika bluzy mundurowej. Był zwyczaj że odznaczenie noszono przypięte do w/w baretki- wstążki w dniu nadania (jedynie), Z racji specyfiki fliegerblouse, nie było to możliwe więc pan ma przypięte odznaczenie wprost do munduru (szpilką lub agrafką. Poza tym, pan nosi na lewym rękawie naszywkę- wykwalifikowanego podoficera łącznościowca. Zdjęcie wykonano w pobliżu jakiejś radiostacji (prawdopodobnie na pojeździe) o czym świadczą dwie rzeczy: po prawej stronie zdjęcia, wyraźnie widoczny maszt antenowy złożony z sekcji a do tego na drzewie widoczny baner wskazujący na obecność radiostacji. Niemcy wprowadzili system banerów informujących gdzie w danym momencie znajduje się dostępna jakakolwiek radiostacja. Były to czerwone kawałki materiału zbliżone kształtem do kwadratu z biała literą "F" (jak funk) lub piorunem (jak w tym przypadku). Poza tym na drzewie strzałka kierująca do Lekkiej Baterii Przeciwlotniczej Luftwaffe (2cm), coś co przypomina podwójna literę "B" jest prawdopodobnie znakiem identyfikacyjnym w/w jednostki (godło).
Przyjemne z pożytecznym.
Jedno z ciekawszych zdjęć dotyczących łączności w mojej kolekcji. Żołnierz po lewej pedałuje na standardowym dynamo (prądnicy) zasilając zestaw łączności radiowej. Był to typowy sprzęt zapewniający energię elektryczną w sytuacjach gdy nie można było liczyć na sprawne baterie ani na dostawę energii z sieci. Sprzęt radiowy to (panel po lewej) odbiornik Torn Eb oraz nadajnik 5W-S a (po prawej). Siedzący w głębi unteroffizier obsługuje jakieś urządzenie z podniesionym wiekiem ale pokrywa wskazuje iż nie jest to "enigma". Wszyscy żołnierze należą do Luftwaffe. Dobrze widoczne odciągi masztu anteny. Żołnierze skupieni wokół sprzętu radiowego siedzą i leżą na rozłożonych zletbahn. Zdjęcie wykonano niewątpliwie podczas szkolenia. Widoczne fliegerblouse to raczej pierwszy wzór więc prawdopodobieństwo datowania zdjęcia rozszerza się na okres sprzed 1940 roku.
Postój furmanek.
W sumie na zdjęciu niewiele, ale dla mnie wystraczająco dużo żeby dołączyć do kolekcji. Dwóch panów z Heer, ten po lewej w drelichu roboczym, butach marszowych i furażerce od munduru służbowego. Ten po prawej w swetrze przydziałowym i (prawdopodobnie) spodniach od drelichu i butach marszowych. Widoczny łańcuszek od zegarka. To co dla mnie najważniejsze to baner z literą "F". Opisałem już kwestię tych banerów tutajtutaj. Jednak muszę sprostować iż pierwotnie banery z literą "F" były raczej dedykowane do punktów gdzie była dostępna łączność telefoniczna- fernsprecher zaś dla radiostacji przeznaczone były banery z piorunem. Prawdopodobnie, pod koniec wojny te pierwsze również wieszano w celu oznakowania miejsca z dostępną radiostacją. Do opisu wspomnainego zdjęcia dodam iż system ten był bardzo pomysłową rzeczą ponieważ każdy żołnierz, podoficer czy oficer, wykonujący zadania służbowe, jeżeli miał do przekazania ważny, nie cierpiący zwłoki maeldunek a nie posiadał środków łączności, mógł z łatwością zidentyfikowac miejsce pobytu takowego a każdy użytkownik- operator, miał obowiązek przekazac wiadomość. Na zakończenie, dodam że na zdjęciu zwraca uwagę sielski klimacik wsi na wschodzie.
Kamperwanem przez Europę.
Żołnierze z Luftwaffe- ilościowo około drużyny- przy pojeździe Kfz 72. Typ nadbudowy oraz mocowanego do burt sprzetu wskazuje zarówno na ten typ jak i na fakt iż jest to wóż łączności przewodowej (telefonicznej lub dalekopisu). Sami żołnierze noszą mundury służbowe z bluzami Fliegerblouse, buty marszowe, furażerki i czapki garnizonowe. Brak orłów na piersi wskazuje na wczesny okres. Zwraca uwagę fakt, iż niektórzy noszą oprócz pasów także szelki bojowe. Oporządzenie skórzane w kolorze ciemnobrązowym. Patki w tym przypadku w kolorze brązu- łączność. Zwracam także uwagę na fakt iż podoficerowie noszą koszule z kołnierzami i krawatami.
Telefon- ucho na świat.
Druga pocztówka która trafiła do mnie jako prezent. Tym razem temat stricte wojskowy, bez polityki. Na zdjęciu gefreiter - kandydat na podoficera z Fernsprecher - F33.
Jeszcze na luzie.
Dwaj żołnierze Heer Wehrmachtu zabawiają się sprzętem łączności telefonicznej. Pomiędzy nimi telefon FF33 i szpula z kablem ciężkim. Po prawej stronie widać naoszak. Za nimi namiot oficerski, często używany w wojskach łączności jako "dach nad głową" dla punktów łączności. Żołnierz z lewej ma na głowie pierwszowojenny hełm. Jego spodnie to specjalne spodnie do jazdy konnej, wzmacniane na wewnętrznych stronach nogawek. Obaj mają szelki bojowe w wersji kawaleryjskiej. Żołnierz po prawej ma na głowie wczesną wersję furażerki. Jego bluza mundurowa wygląda na M40 zaś jego kolega ma bluzę M36. Bardzo wyraźnie widoczne podkucie butów. Obaj są szeregowymi. Ładnie widoczna latarka służbowa u żołnierza z lewej.
Jakie wygwizdowo...
Grupa żołnierzy Heer podczas szkolenia. Prawdopodobnie łącznościowcy. W tle widoczny maszt złozony z sekcji, na ziemi kabel a po prawej stronie Kfz 61 lub 72 z agregatem prądotwórczym. Żołnierze we wczesnych płaszczach i furażerkach.
Nie no... Znów dzwonią z ofertą Polsatu.
Jak mniemam- podoficer (w czapce garnizonowej) i dwóch sztyftów w furażerkach, z telefonami polowymi. Prawdopodobnie szkolenie telefonistów. Na furażerkach szewrony z dość jasnym waffenfarbe co może wskazywać na łączność (cytrynowo- żółty). Sztyft po prawej (bokiem) ma (chyba) oporządzenie troczone z szelkami. Mundury wyglądają na M40. Konkluzja na podstawie detali- 1940/1942/
Łącznościowcy w polu.
Trzej żołnierze Heer Wehrmachtu obsługujący telefoniczną łącznicę polową. Niestety, sama łącznica dość słabo widoczna ale za to bardzo dobrze widać kable telefoniczne, wielokrotnie owinięte wokół pnia drzewa w celu zabezpieczenia podłączonego sprzętu przed przeciągnięciem. Widoczna także (po prawej) rososzka przy czym ciekwostką jest że widać na całej długości tylko jedno łaczenie. wyglada jakby na jedną dwumetrową sekcję założono jedną 1.3m sekcję czyli złożono rososzkę z dwóch różnych typów. W tle widoczne słupki ogrodzenia drucianaego (zapewne z drutu kolczastego) oraz baraki co świadczy iż znajduje się tam prawdopodobnie jednostka wojskowa (obstawiam jakąś jednostkę szkoleniową dla łącznościowców). Datowane na odwrocie 1939.
Kabelki, kabelki, dużo kabelków.
Żołnierze Heer z... No właśnie, dosyć trudno nazwać ten przedmiot a tłumaczenie z niemieckiego niewiele wyjaśni więc z grubsza opiszę do czego to służyło. Jest to polowa rozdzielnia linii telefonicznych. Cały przyrząd był zbudowany z tyczek z metalowymi końcówkami i sznurków i skórzanych troków. Budowano z tego coś w rodzaju ramki którą najłatwiej porównać do tradycyjnych trzepaków na podwórkach w mieście, tylko tyle że mniejsze. W dolnej części często montowano kilka żerdzi obok siebie tworząc półkę na łącznicę telefoniczną i telefon. Górna zaś listwa posiadała (co widać) liczne porcelitowe izolatory. Służyły one do zebrania w uporządkowany sposób wielu linii telefonicznych, biegnących z różnych kierunków i skierowaniu ich, w równie uporządkowany sposób do centralki telefonicznej. Przyrząd po demontażu był przewożony na wózku patrolu telefonicznego o którym już wspominałem przy okazji innych zdjęć. Wszyscy żołnierze mają na głowach wczesne furażerki. Uwagę zwraca bardzo młodo wyglądający żołnierz mający na sobie pas do słupołazów. Po prawej stronie widoczny telefon polowy FF 33, powieszony za pas na końcówce żerdzi. Zdjęcie niewątpliwie wykonano podczas szkolenia.
Centrala telefoniczna.
Centrala telefoniczna zbudowana w oparciu o cztery duże łącznice telefoniczne. Na zdjęciu widoczna chyba najprostsza konfiguracja łacznicy, obsługiwanej ręcznie, bez panelu kontrolnego oraz mozliwości wybierania rozmówcy przy pomocy tarczy wybiórczej. Centrale tego typu mozna było szybko zdemontować i przenieść w inne miejsce, mogły pracować nawet w dużym namiocie. Charakteryzowały się budową modułową i można je było rozstawiać w różnych konfiguracjach z udziałem elementów których nie ma taym zdjęciu. Zwracają uwagę dwa zegary dla stanowisk łączności (prezentowany w dziale Rekonstrukcyjne graty ) widoczne w na krańcach całego systemu.
"Dzwonię do ciebie bo nie mam czasu rozmawiać"
Telefoniści z Heer Wehrmachtu. Obaj telefoniści noszą bluzy mundurowe wzoru 1940. Podoficer ma albo bluzę tego samego wzoru przerobioną do standardów M36, co było częstym procederem wśród podoficerów, lub posiada oryginalna bluzę M36. Unteroffizier i gefreiter noszą naszywki wykwalifikowanego łącznościowca co oznacza że są przeszkolonymi, doświadczonymi łącznościowcami. Na swoich wczesnych furażerkach noszą wypustki w jasnym kolorze (podobnie jak symbol pioruna na naszywkach specjalistycznych), można się domyślać że są albo w kolorze cytrynowozółtym (łączność) lub białym (piechota). Na zdjęciu widoczny telefon FF33 oraz noszak z bębnem ze schweres feldkabel. Podoficer nosi czarną odznakę za rany oraz baretkę Medalu Zasługi Wojennej co determinuje datowanie na drugą połowę 1940 lub później. W każdym razie po Kampanii Francuskiej.
Kręć się kręć wrzeciono- stara pieśń tokarska.
Żołnierze Heer przewijają kabel. Prawdopodobnie kabel nawinięty na szpule bez układaka, przewijany jest na bęben zwijakiem z układakiem. Dwaj żołnierze (stojący pochylony z lewej i siedzący z prawej, trzymają szmatki przez które przechodzi kabel. Prawdopodobnie chodzi zarówno o oczyszczeczenie jaki i ochronę skóry. Być może także o osuszenie kabla. trzeba pamiętać że kabel niemiecki był w oplocie bawełnianym- impregnowanym, jednak napewno taka osłona była bardziej podadna na utrzymywnie wilgoci. Jednocześnie, jezeli kabel na bębnie z lewej był zwinięty bez układaka (wiem to z doświadczenia) mógł powodować w przyszłości wiele niedogodności w trakcie układania jak i przechowywania. Zołnierz kleczący po lewej prawdopodobnie w drelichu roboczym. Wyraźnie widać różne wersje furażerek. Widoczne mundury M36 i M40 (choć z naramiennikami i patkami starego wzoru). Zwraca uwagę ciekawe wykorzysrtanie stołka polowego oraz jedna ładownica u żołnierza w centrum co świadczy o służbie na tyłach. zdjęcie definitywnie z okresu wojny. Po lewej dwie ciężarówki- wyglądają na Ople Blitz.
Interes się kręci.
Szeregowy i plutonowy Heer Wehrmachtu podczas rutynowego przewijania i czysczenia kabla polowego. Plutonowy siedzący po prawej ma na sobie drelichową bluzę ćwieczebną / roboczą obszytą i używaną jako bluzę polową. Zwracają uwagę filcowe buty typu walonki u obydwu żołnierzy. Ciekawostką są drewniane bębny na kabel które nie były bardzo powszechne ale stawały się alternatywnym ersatzem dla bębnów stalowych w późniejszym okresie wojny gdy zaczynało brakować materiałów. Jeszcze większą ciekawostką jest iż na noszak założony jest drewniany bęben nie pokryty farbą. Pomalowane można zauważyć pod żołnierzem siedzącym po lewej (używany jako siedzenie) oraz tuż przed plutonowym. Przed plutonowym także leżą dwa bębeny stalowe (jeden bez kabla i jeden z nawiniętym kablem zamontowany na noszaku) więc można sobie wszystko porównać na jednym zdjęciu. Jest prawdopodobnie wczesna wiosna 1943 lub 1944 roku.
Robi zdjęcie, udawaj ze nadajesz.
Zdjęcie zdecydowanie wykonane podczas szkolenia. Trzej żołnierze Heer Wehrmachtu przy radiostacji Torn Fu b1 przy czym na pierwszym planie widać skrzynię z baterią a radiostacja (sender/empfager- nadajnik/odbiornik) jest w niższym pudle w głębi. Co ciekawe, widać solidną podstawę anteny zamocowana na obudowie radia ale nie widać samej anteny. Łącznościowiec pracujacy, sądząc po pozycji, korzysta z klucza telegraficznego. Żołnierz na pierwszym planie to unteroffizier, prawdopodobnie prowadzący szkolenie. Szeregowy siedzący głębiej nie posiada naszywki wykwalifikowanego łącznościowca co może wskazywać iż jest to szkolenie właśnie w ramach szkoły wojsk łączności. Obaj dobrze widoczni żołnierze noszą mundury wzoru 1936, oraz furażerki przy czym podoficer ma furażerkę starszego wzoru a szeregowi raczej wersję późniejszą przy czym wszyscy mają naszyte szewrony w kolorze waffenfarbe. Co ciekawe, podoficer ma raczej waffenfarbe białe- piechota zaś szerwgowi cytrynowozółte- łączność. Dobrze widoczna broń- Kar98k w stanie niemal magazynowym. Nawet gałka zamka wciąż posiada nienaruszoną oksydę.
I znów robi nam zdjęcie...
Inne ujęcie tej samej sytuacji- prezentowanej już wcześniej. Trzej żołnierze Heer Wehrmachtu z radiostacją. Niestety, dośc trudno zorientować się co do typu. Zdjęcie chyba pozowane ponieważ znów (jak na poprzednim) nie widać anteny. Po lewej unteroffizier z mapnikiem. Dwaj żołnierze z korpusu szeregowych, u obsługującego radiostację dobrez widoczna puszka z maską p.gaz. oraz potrójna ładownica na łódkowana amunicję do Kar98k. Wszyscy ubrani w mundury służbowe wzoru 36, wczesne furażerki i buty marszowe. Nie maja szelek bojowych a jedynie pasy z oporządzeniem. Dość dobrze widoczne detale broni zestawionej w kozioł.
W cholerę przycisków. Ogarniasz to?
Dwaj żołnierze łączności Heer Wehrmachtu we wczesnym okresie. Widoczne mundury M36 z ciemozielonymi kołnierzami i takimi samymi naramiennikami. Na naramiennikach wpinki (prawdopodobnie z numerem pułku). Brak szelek bojowych a oporządzenie troczone do pasa głównego. Obaj mają na głowach wczesne wersje furażerki a na nogach buty marszowe. Radiostacja którą obsługują to Torn FuD2. Mimo pokaźnych rozmiarów, radiostacja tego typu była używana do konca wojny, przy czym od roku 1942, gdy do służby weszła seria radiostacji Feldfu, używano jej głównie na wyższych szceblach (od batalionu wzwyż). Ciekawostką jest iż panel (pudło) radiostacji jest wyraźnie jaśniejsze niż stojący obok niego panel baterii. Można się domyślić iż panel baterii ma standardowe malowanie w kolorze szarym (kolor zbliżony do wczesnego malowania pojazdów mechanicznych) zaś sama radiostacja ma malowanie z kamuflażem (dół panelu wyrażnie przechodzi w kolor ciemniejszy). W tle leży rower służbowy.
Funker z 60. Infanterie Division (mot).
Funker z 60. Infanterie Division (mot)- (czasowo przydzielony do Felgendarmerie) - Front Wschodni, sektor południowy lato 1942. Szeregowy (funker) ubrany w standardowy mundur sukiennny M40 z podstawowym oporządzeniem piechoty: pas główny, szelki bojowe, ładownice z łódkowaną amunicja do Kar98k, bagnet, chlebak z przytroczona manierką i menażką. . Na naogach buty marszowe na głowie furażerka starego wzoru z wypustkami w kolorze (waffenfarbe) wojsk łącznosci - cytrynowożółty. Takie same wypustki na naramiennikach i patkach. Na lewym ramieniu naszywka kwalifikacji- w tym przypadku blyskawica oznacza ze jest to radiotelegrafista a kolor (czerwony) ze jest radiotelegrafistą w jednostce artylerii. Pod naszywką łącznosciowca, opaska -Feld_ Gendarmerie. Opaski tego typu nosili żołnierze, na codzień nie odbywający służby w żandarmerii polowej a jedynie przydzieleni czasowo do tej służby. Najczęściej dotyczyło to specjalistów którzy byli potrzebni w czasie wykonywania zadań przez Feldgendarmerie a których zwyczajnie brakowało tej służbie. Żołnierze tacy zawsze po jakimś czasie wracali do swych pierwotnych pododdziałow. Radiostacja to Torn Fu D2. Górny panel stanowi radio (odbiornik i nadajnik), dolny zaś pokaźną baterię choć nie zajmowala ona całej objętości obudowy. Noszono je na plecach, przy czym z oczywistych wzgledow pełen zespół składał sie z dwóch osób. Można było używac jej w marszu gdyż kabel zasilający pomiędzy bateriami a radiem był dość długi, przy czym w tym układzie pracujący na radiostacji miał na plecach baterie a pomocnik radiostację. Czesto w roli "tragarzy" wykorzystywano HIWISów (Hilfswillige) byli to najczesciej (choc nie jedynie) jeńcy sowieccy którzy ochotniczo pełnili slużbę pomocniczą w Wehrmachcie. Nosili oni w zasadzie umundurowanie armii czerwonej pozbawione oznak a na ramieniu opaskę z napisem "Im Dienste der Deutschen Wehrmacht" (W służbie niemieckiego Wehrmachtu). Skala 1/6. Całość złożona z detali wyprodukowanych przez Dragon Models Ltd., Patches of Pride oraz wykonane własnoręcznie.
Łączność pozioma- dyptyk cz.2.
Ten sam gefreiter co na zdjęciu poprzednim ale w pozycji leżącej. Umundurowanie, oporządzenie oraz sprzęt łączności ten sam tylko że nareszcie możemy zobaczyć radiostację która wcześniej była niewidoczna, spoczywając na plecach żołnierza. Teraz naprawdę dobrze widoczny przełącznik laryngofonu, trzymany w dłoniach przez radiooperatora (radiostacja była jednokierukowa i wymagała przechodzenia z trybu nadawania do odbioru i vice versa). Radiostacja to Feldfu b, b1, b2 lub c. Na zdjęciu widoczna stara (pierwotna) wersja anteny z czasem zastąpiona anteną taśmową. Po prawej widoczna zdjęta osłona panelu sterowania.
Radiostacja Feldfu C.
Replika zbudowana w 70% z oryginalnych części. Radiostacaja Feldfu c była jedną z kilku typów radiostacji produkowanych od 1941 roku dla pierwszoliniowych jednostek lądowych. Używana była na szczeblu komunikacji pomiędzy kompaniami oraz pomiędzy kompaniami i dowództwem batalionu. Miała dokladnie taki sam wygląd jak Feldfu d (d1, d2) oraz niemal taki sam jak Feldfu f i g. Z racji częstotliwosci na których pracowała i mocno wyżyłowanych warunków pracy lamp, miała bardzo mały zasięg (zaledwie okło 500 m) co bardzo szybko ją zdyskwalifikowało jako pożyteczną w warunkach bojowych. W związku z tym bardzo szybko, bo w 1943 roku, wstrzymano jej produkcję, podczas gdy inne typy były wciąż produkowane aż do końca wojny. Aby móc szybko rozróżnić wszystkie typy radiostacji wzoru Feldfu, opisywano je na obudowie oraz umieszczano znaki szybkiej identyfikacji, W przypadku Feldfu c były to dwa wystające sferyczne punkty pomalowane na kolor jasnozielony oraz koło na tylnym panelu w takim samym kolorze. Radiostacja złożona z osobno zakupionych elementów z których głównymi była obudowa z anteną oraz elektronika z panelem sterowania. Antena taśmowa, późniejszego wzoru, oryginalna. Fakt iż produkcja trawała tylko około dwóch lat, radiostacja jest sporą rzadkościa.
SS-Unterscharführer z SS-Fjg. Batailon 500
SS-Unterscharführer ze Stabs-Kompanie/ SS-Fallschirmjäger-Bataillon 500- Litwa, lato 1944. Podoficer z kompani sztabowej batalionu spadochronowego SS ubrany jest w spodnie skoczka spadochronowego, takież buty, koszulę mundurową i drelichową bluzę polową z wzorem maskujacym SS (wzór "groszki"). Na głowie hełm skoczka spadochronowego ze zdrapanymi kalkomaniami Luftwaffe. Na oporządzenie składają się: pas głowny z klamrą SS, kabura z bronia osobistą i szelki bojowe z przytroczoną radiostacją FeldFu C. Umundurowanie skoczków spadochronowych SS. Pierwotnie , żołnierze tej karnej jednostki używali sortów stanadrdowych używanych przez skoczków spadochronowych Wehrmachtu- Luftwaffe. Czasami usuwali oni naszywki z kurtek spadochronowych i kalkomanie z hełmów. Pod kurtkami nosili jednak standardowe bluzy polowe SS. Znane jest jedno zdjecie archiwalne na którym żołnierz tej jednostki ma orła narodowego w wersji SS przyszytego zgodnie z regulaminem tej formacji do rękawa na lewym ramieniu. W miarę wykruszania się elementów umundurowania spadochroniarskiego zastepowano je standardowymi sortami SS. Po rozformowaniu jednostki i ponownym sformowaniu już jako SS-Fallschirmjäger-Bataillon 600, sortów spadochronowych w zasadzie nie spotykano. Podobno zostało wydane wewnetrzne zażądzenie, w myśl którego, sorty spadochronowe należały sie jedynie żołnierzom którzy fizycznie byli w stanie wykonywać skoki spadochronowe. Kurtki spadochroniarskie, szyte z materiału maskującego z wzorem SS (wzór "groszki"), znane są jedynie z powojennych opracowań. Nie zachowały się żadne zdjęcia (nie są do tej pory znane) ukazujace użycie frontowe tych kurtek. Mówi się iz być może w Berlinie 1945, w czasie obrony miasta i były uzywane w ilości kilku sztuk przez żołnierzy niezidentyfikowanej jednostki. Istnieje przekaz mówiacy iż w/w kurtki zostały wysłane na Węgry, gdzie w tym czasie przebywała jednostka, ale po zbombardowaniu transportu, nigdy tam nie dotarły (nieautoryzowana rozmowa z ówczesnym dowódca jednostki). P.S. Obecnie posiadam zdjęcie w wersji cyfrowej przedstawiające dwóch żołnierzy w tego typu kurtkach. Jednak, osobiscie mam poważne wątpliwości co do jego oryginalności. Skala 1/6. Figura złozona z detali wyprodukowanych przez Dragon Model Ltd., Dragon in Dreams i wykonanych własnoręcznie.
Melomani w każdym mieście.
Pomimo iż podstawowym "dachem nad głową" w polu, niemieckiego żołnierza był namiot z połączonych zeltbahn, Armia Niemiecka używała (wcale nie rzadko) stricte namiotów, o większej kubaturze. Były one przeznaczone dla oficerów wyższej rangi oraz ich sztabów (biur polowych). Namioty te (Stabszelt) charakteryzowały się powierzchnią około 8m2, wysokością umożliwiającą przebywanie w nim w pozycji stojącej- wyprostowanej ( w najwyższym punkcie- 2m), oknami z celuloidu z przesłonami zapewniającymi zaciemnienie oraz wykonaniem z materiału z wzorem maskującym (wczesne wersje, podobnie jak zeltban były koloru mysioszarego bez nadruku plam). Na zdjęciu widoczny taki namiot, z materiału z plamami kamuflażu który ewidentnie służy jako schronienie dla sprzętu łączności i jego obsługi. Dobrze widoczne wyprowadzenie komina piecyka polowego przez specjalny otwór, widoczna też antena złożona z sekcji, stojąca tuż przy maszcie namiotu. Przy namiocie obergefreiter, nieokreślonej formacji Heer, ze słuchawkami na uszach i jakimiś dokumentami. Obergefreiter nie nosi naszywki łącznościowca, więc raczej nim nie jest. Nosi on mundur M40 z patkami starego wzoru, na podkładzie ciemnozielonym. Ciekawostką jest fakt braku, widocznego, szóstego guzika- charkterystycznego dla bluzy M40, jednak brak ciemnozielonego kołnierza zaprzecza iż może to być bluza M36, zaś wpinany a nie wszyty naramiennik zaprzecza żeby mogła to być jadna z bluz sprzed M36. Ciemnoszary odcień wypustek na naramiennikach może wskazywać na kolor czerwony, czyli artylerię. Zołnierz nosi brązową szpangę za walkę wręcz co biorąc pod uwagę datę jej ustanowienia determinuje datowanie zdjęcia na conajmniej początek zimy 1942/43 a że zimy na zdjęciu nie widac więc jest (najwcześniej) 1943 rok.
Tak cię słyszę jak cię widzę....
Łącznościowcy przy pracy. Dwaj radiooperatorzy, oficer i (chyba) podoficer. Sprzęt który widać na zdjęciu najbardziej przypomina 15W.S.E. przy czym napewno nie wszystkie detale mi pasują z wersją b więc moze to być wersja a, której na oczy (nawet na zdjęciu) nie widziałem. Urządzenie to było standardowym nadajnikiem i odbiornikiem ale dedykowanym do obsługi dalekopisów. Mimo to mogło współpracować z telefonem Fernsprecher 33 lub kluczem. Wszyscy widoczni na zdjęciu są w płaszczach. Oficer w czapce garnizonowej. Reszta w furażerkach przy czym stojący tyłem (chyba podoficer) w starszej wersji. Operatorzy (co szczególnie mnie cieszy) używają tego samewgo typu słuchawek których ja ostatnio używam w swoim nowym projekcie reko (prawdopodobnie firmy telefunken). Panel po prawej stronie zawiera baterię i miejsce na osprzet zaś panel po lewej to 15W.S.E. Zdjęcie według mnie z okresu wojny ale raczej wcześniejsze lata.
Dwaj panowie z radiem.
Zdecydowanie późnowojenne zdjęcie dwóch żołnierzy z radiostacją Torn. Fu. b1 (lub Torn. Fu f). Z lewej widoczny unetroffizier który ma na sobie służbową bluzę drelichową, spodnie zaś wygladają na sukienne. Na nogach ma trzewiki bez opinaczy, które są zastapione wyłożonymi skarpetami. Był to bardzo często stosowany proceder przez żołnierzy a jednocześnie jeden z najbardziej tępionych przez Feldgendarmerie nieregulaminowych zwyczajów. Obok niego siedzi oberschutze, którego obszycie stopnia (gwiazdka) na rękawie jest bardzo dobrze widoczna. Żołnierz ten posiada również trzewiki ale z regulaminowymi opinaczami. Jego mundur zaś wygląda jak odwrotność tego co ma na sobie podoficer, to znaczy- jego spodnie wygladają jak drelichowe spodnie służbowe zaś bluz a wygląda na sukienną. Żołnierz ma na głowie czapke polową wzoru 43. Mieszanie sortów sukiennych z drelichowymi było nieregulaminowe tak jak mieszanie sortów kontynentalnych z tropikalnymi co było powszechnie łamane na Froncie Włoskim. Obaj siedzą przy radiostacji Torn. Fu. b1 lub Torn Fu. f. Obie wyglądały dokładnie tak samo a różnica polegała na innym zakresie częstotliwości pracy. Niestety, ze zdjęcia trudno wywnioskować która to wersja jednak...Wypustki na naramienniku szeregowego nie odznaczają się odcieniem od samych naramienników co wskazuje że ich kolor napewno nie jest biały (piechota) więc może być czerwony (artyleria). Torn. Fu. f była przeznaczona wyłącznie dla artylerii a dokładnie dla obserwatorów artyleryjskich, więc można przypuszczać że właśnie to widzimy na zdjęciu. Ciekawostką jest fakt iż mimo że ten typ radiostacji był przenośny to nie można było jej używać w marszu a jedynie na postoju po pełnym rozwinięciu zestawu.
Praktyczne bagażniki na dach, polecam.
Horch 901- Kfz. 17 czyli wersja radiowa lekkiego samochodu terenowego, z charakterystyczną anteną ramową oraz jakimś typem przyczepy ze sprzetem łączności. (niestety nie jestem w stanie jej zidentyfikować). Z przodu lekki pojazd wojskowy klasy określanej jako Kübelwagen (nazwa klasy później przylgnęła do słynnego pojazdu Kfz. 82). Niestety, bez widoku od przodu ciężko określić wytwórce i model ponieważ było bardzo wiele pojadów z podobnym nadwoziem. Pojazdy prawdopodobnie należą do Heer Wehrmachtu. Zołnierze widoczni na zdjęciu w drelichach roboczych. Zdjęcie w zasadzie ciekawe z względu na oba pojazdy.
Znów ziemniaczki...
Załoga- obsługa pojazdu łączności Kfz 61 przy obieraniu ziemniaków. Większość ubrana w drelichy robocze (dwóch w jasne, dwóch w ciemne). Żołnierz w czapce prawdopodobnie w spodniach od munduru służbowego i koszuli. Czapka świadczy iż jest to bardzo wczesny okres bądź jeszcze w czasach Reichswehry bądź w okresie przejściowym w czasie przekształcenia w Wehrmacht. Myślę że pomocnym w datowaniu mogłoby być ustalenie roku w którym weszły do służby pojazdy tego typu. Na temat samego pojazdu napisze iż było to ogólne oznaczenie pojazdów łączności w tej klasie (trzyosiowe z zabudową dla wojsk łączności) ale samo wnętrze i czasami też kształt nadwozia były zmienne. W tej grupie znajdowały się spacjalistyczne pojazdy z: sprzętem radiowym, dalekopisami, dużą, sztabową centrala telefoniczną, warsztaty elektrotechniczne do obsługi sprzetu łącznościowego, agregaty prądotwórcze, pomieszczenia socjalne dla służb łączności. oraz specjalistyczne dla Luftwaffe jak ruchome radiolatarnie. Na zdjęciu, na podstawie kształtu zabudowy i zewnętrznych uchwytów do przewozu sekcji anteny, mogę powiedzieć iż jest to pojazd wyposarzony w radiostacje.
Ti, ta- ti, ta... Po cholerę szedłem do łączności?
Dwa Kfz 61 należace do Heer, rozsatrwione do pracy. Na ile znam budowę tych pojazdów, to ten na pierwszym planie ma otwartą pokrywą za która znajdował się benzynowy, agregat prądotwórczy.
Kamping "Pod Złotym Kłosem"
Niemieckie czołówki gdzieś na froncie wschodnim. Po lewej stronie zamaskowany lekki samochód pancerny łączności SdKfz 223, którego antena ramowa wyraźnie odcina się od zamaskowanego nadwozia. W oparciu o pojazd rozpięte cztery płachty zeltbahn z kamuflazem splittertarnmuster co wskazuje na jednostę Heer Wehrmachtu. W tle kolejne namioty ustawione z zelt.
Ciężki samochód pancerny łączności.
Ciężki samochód pancerny łączności SdKfz 232 (6 rad) był przeznaczony dla cięzkich, pancernych plutonów rozpoznania jakowóz łącznosci. Budowany był głównie na trzyosiowych podwoziach cięzarówek Magirus. Był w zasadzie cięzkim samochodem pancernym SdKfz 231 (6 rad) z upchniętą wewnątrz radiostacją o dużej mocy. Oba pojazdy można odróżnić po tym iz ten pierwszy posiada dużą antenę ramową której jeden koniec mocowany był dwoma wspornikami do tylnej części kadłuba a z przodu na specjalnym wsporniku na wieży, umożliwiającym obracanie jej. Uzbrojenie to 2 cm KwK 30/38 7.92 mm MG 13 Bardzo dobrze widoczne takie elemnty jak przednie małe kółko ułatwiające pokonanie przeszkód terenowych, hak ewaukacyjny, reflektory (bez nakładek zaciemnieniowych), "bagnety" oznaczające skrajnię pojazdu, żaluzję wlotu powietrza do chłodnicy i przedziału silnikowego, uzbrojenie w wieży, część anteny ramowej, metalową ramkę w formie chorągiewki do mocowania oznaczeń taktycznych, obudowa wychylnego ramienia kierunkowskazu oraz bieżnik opony. Po lewej, nad rejestracją, widoczne wczesne oznaczenie taktyczne pododdziału ciężkich samochodów pancernych. Rejestracja wskazuje na Wehrkreis VI- Münster (6ty okrękg wojskowy). Pojazdy tego typu były produkowane w latach 1932- 1935. W związku ze słabą mobilnością (napęd tylko na dwie osie) oraz wprowadzeniem nowych pojazdów na podwoziach ośmiokołowych, zostały wycofane z linni po kampanii we Francji, choć liczne zdjęcia dowodzą ze pojawiły się i na Bałkanach i w pierwszej fazie ataku na Sowiety. Zdjęcie wygląda jak komercyjne ale wykonane w małym formacie, na standardowym papierze i bez żadnych sygnatur, co wskazuje na wywołanie w zwykłym zakładzie fotograficznym.
WiFi
Jeden z kustoszy MyViMu próbuje podłączyć się do WiFi w celu skontaktowania się z portalem.
Łącza...
Panowie kombinujący przy łączach internetowych serwerów MyViMu.
Punkt łączności z Luftnachrichten-Regiment 12.
Punkt łączności z Luftnachrichten-Regiment 12., okolice Chrkowa- lato 1942. Radiooperator w stopniu fliegera oraz szef kompani w stopniu oeberfeldwebla. Obaj ubrani w mundury służbowe z późniejszą wersją fliegerblouse. Radiooperator ma na głowie furażerkę zaś szef kompanii hełm stalowy. Do tego podoficer nosi bryczesy oraz buty marszowe które ma na nogach również szeregowy. Ponadto na oporządzenie szeregowego składa się pas główny z ładownicami, chlebakiem z troczonymi manierką i menażką i bagnetem do tego puszka na maskę p-gaz oraz szelki bojowe. Oporządzenie podoficera to pas główny z kaburą i pistoletem P38 oraz troczona do pasa manierka. Pomiędzy drugim i trzecim guzikiem bluzy (co było nieregulaminowe ale zwyczajowe wśród szefów kompani) notes w czarnej oprawie. Na sprzęt radiowy składa się radioodbiornik (po lewej) Torn. E.b. stojący na panelu zasilania oraz (po prawej), nadajnika 5W. S.b. Wszystko w skali 1/6, wykonane z detali wyprodukowanych przez Dragon in Dreams, Dragon Models Ltd. oraz wykonanych własnoręcznie. Uwaga- w tej chwili brakuje jeszcze takich detali jak klucz telegraficzny oraz naszywki specjalizacyjnej u radiooperatora a także bloku zasilającego do 5w. S.b. W miarę możliwości, detale te będą uzupełnione. W kwestii zdjęcia archiwalnego będącego bardziej zdjęciem inspirującym niz referencyjnym (Francja 1940) zwracam uwagę na sprzęt radiowy który stanowią jedynie dwa odbiorniki Torn. E.b, bez jakiegokolwiek nadajnika. Jest to być może jednostka wywiadu radiowego które również wchodziły w skład pułków łączności Luftwaffe.
Muzea
Wystawa otwarta dnia: 11 września 2021
