Pistolet TT-30 (1935)
Radziecki pistolet samopowtarzalny, skonstruowany w latach 1927 - 1930 przez Fiodora W. Tokariewa z Zakładów w Tule. Broń opracowano na konkurs, mający na celu zastąpienie rewolweru Nagan jako broni osobistej oficerów Armii Czerwonej oraz funkcjonariuszy milicji i Bezpieczeństwa Państwowego. Na początku 1931 pistolet przyjęto do uzbrojenia, jako "7,62 mm pistolet samopowtarzalny wz. 30", choć broń powszechnia nazywano akronimem "TT" (Tulskij Tokariew). Pistolet wzorowany był na konstrukcjach Johna M. Browninga - kształt na Browningu M1903, a sposób ryglowania - na pistolecie Colt M1911. Ciekawym i oryginalnym rozwiązaniem własnym Tokariewa, była modułowa konstrukcja urządzenia spustowego, ułatwiająca jego wymianę. Broń nie cieszyła się popularnością - uważano ja za niezbyt celną i niezbyt bezpieczną (z powodu braku bezpiecznika nastawnego). Pistolety te produkowano do 1935 roku (łacznie wyprodukowano około 20 tysięcy egzemplarzy), a od 1936 na linie produkcyjne trafił zmodernizowany model, produkowany na nieporównywalnie większą skalę - pistolet wz. 33 (odtąd dla rozróżnienia, "starsze" TT nazywano TT-30, a "nowsze" - TT-33TT-33). Zewnętrznie TT-30 różni sie od TT-33 charakterystycznym wycięciem z dopasowaną pokrywką, znajdującym się w tylnej części chwytu (którego to wycięcia TT-33 nie ma). Kaliber 7,62 mm (na nabój 7,62 x 25 mm), pojemność magazynka 8 naboi. W kolekcji: pistolet TT-30 numer seryjny 17 490, wyprodukowany w Tule w 1935 (ostatni rok produkcji), juz z zastosowaniem niektórych elementów (położenie rygli) pochodzących z projektu TT-33, lecz nadal z zachowanym wycięciem w tyle rękojeści. Ciekawostka: gwiazda z literami CCCP wytłoczona na prawej okładce rękojeści ma nieprzepisową (przekręconą) pozycję. Nieco więcej o historii pistoletu TT: http://myvimu.com/blog/opowiesc-o-pistolecie-tt-czyli-historia-brzydkiego-kaczatka-z-ktorego-nie-wyrosl-labedz-cz-1 http://myvimu.com/blog/opowiesc-o-pistolecie-tt-czyli-historia-brzydkiego-kaczatka-z-ktorego-nie-wyrosl-labedz-cz-2
Pistolet TT-33 (1936)
Radziecki pistolet samopowtarzalny, będący wersją rozwojowa pistoletu TT (TT-30), a opracowany w latach 1933-1935 przez Fiodora W. Tokariewa z Zakładów w Tule. Wprowadzone zmiany miały na celu usunięcie zauważonych niedostatków TT oraz lepsze dostosowanie pistoletu do masowej produkcji. W szczególności zmieniono położenie rygli i przekonstruowano mechanizm spustowy, przez co z tylnej części rękojeści broni znikło charakterystyczne wycięcie z dopasowaną pokrywą, kryjące dostęp do tego mechanizmu Broń przyjęto do uzbrojenia, jako "7,62 mm pistolet samopowtarzalny wz. 33". Powszechnia nazywana była nadal akronimem "TT" (Tulskij Tokariew) lub TT-33 (dla odróżnienia od TT-30TT-30). Pistolety te produkowano w Tule od roku 1936 (pod koniec 1941 zakłady ewakuowano do Iżewska, podjęto także produkcję w Kowrowie). Do roku 1942 wyprodukowano ponad 700 tysięcy egzemplarzy. Z jakiegoś powodu, przez całą druga połowe lat trzydziestych, wojsko wciąż traktowało TT (teraz już TT-33) wręcz alergicznie. Niektóre zarzuty były mniej lub bardziej uzasadnione, ale niektóre zahaczały wręcz o granice absurdu (np. jako poważna wadę zgłaszano, że z broni tej trudno jest prowadzić ogień przez otwory obserwacyjne w czołgach...). Przy tym jakoś nie zauważano tego, co powszechnie uznaje się za najwiekszą zaletę TT jako broni wojskowej - znacznego zasięgu skutecznego i dużej przebijalności, związanych z wysoką prędkością początkową pocisku (dla porównania - o prawie 100 m/s większą niż w przypadku Visa). W rezultacie, w roku 1938 ogłoszono nowy konkurs na pistolet wojskowy, ale jego zwycięzca (pistolet Wojewodina) nie zdążył wejść do produkcji seryjnej - w 1941 nastąpił atak wojsk niemieckich i priorytetem stała się masowa produkcja tego, co jest. Zaś podczas wojny szybko zapomniano o "dyskwalifikujących wadach" TT i produkowano go aż do 1967. Kaliber 7,62 mm (na nabój 7,62 x 25 mm), pojemność magazynka 8 naboi. W kolekcji: pistolet TT-33 numer seryjny 45742, wyprodukowany w Tule w 1936 (pierwszy rok produkcji tego modelu). Broń nieco "nadgryziona zębem czasu" na powierzchniach zewnętrznych. Kabura powojenna, polskiej produkcji. Nieco więcej o historii pistoletu TT: http://myvimu.com/blog/opowiesc-o-pistolecie-tt-czyli-historia-brzydkiego-kaczatka-z-ktorego-nie-wyrosl-labedz-cz-1 http://myvimu.com/blog/opowiesc-o-pistolecie-tt-czyli-historia-brzydkiego-kaczatka-z-ktorego-nie-wyrosl-labedz-cz-2
Pistolet TT-33 (1944, Iżewsk)
Radziecki pistolet samopowtarzalny TT, w postaci produkowanej na skalę masową w okresie II wojny światowej. Pistolety TT-33 produkowano w Tule do roku 1941, kiedy to postanowiono zastąpić je pistoletami Wojewodina. Zanim jednak ruszyła produkcja wielkoseryjna następcy TT, nastąpił atak Niemiec na ZSRR i "Tetetka" wróciła do łask. Pod koniec 1941 roku, gdy realna stawała się groźba upadku Moskwy, zakłady tulskie ewakuowano do Iżewska. Produkcję TT-33 podjęto także w zakładach w Kowrowie. W toku wojennej masowej produkcji, w broni nie wprowadzano zmian konstrukcyjnych (była wystarczająco prosta...), natomiast upraszczano proces produkcyjny, eliminując z niego wszystko, co nie było absolutnie niezbędne (najbardziej widocznym przykładem było zniknięcie z okładek chwytu pięcioramiennych gwiazd z literami CCCP). W rezultacie tej "masówki", pogorszyła się jakość broni, a większe luzy między współpracującymi częściami spowodowały spadek celności (która już wcześniej nie była nadzwyczajna). Po II wojnie światowej produkcję TT kontynuowano jeszcze wiele lat, mimo przyjęcia do uzbrojenia w roku 1952 nowego 9 mm pistoletu Makarowa. W niektórych krajach uzależnionych od ZSRR, licencyjne wersje produkowano do lat sześćdziesiątych. Łącznie powstało około 3 milionów pistoletów TT. Kaliber 7,62 mm (na nabój 7,62 x 25 mm), pojemność magazynka 8 naboi. W kolekcji: pistolet TT-33 numer seryjny Sz3635, wyprodukowany w Iżewsku w 1944. Nieco więcej o historii pistoletu TT: http://myvimu.com/blog/opowiesc-o-pistolecie-tt-czyli-historia-brzydkiego-kaczatka-z-ktorego-nie-wyrosl-labedz-cz-1 http://myvimu.com/blog/opowiesc-o-pistolecie-tt-czyli-historia-brzydkiego-kaczatka-z-ktorego-nie-wyrosl-labedz-cz-2
Pistolet TT (1948, Iżewsk)
Wersja radzieckiego pistoletu samopowtarzalnego Tokariewa, produkowana po zakończeniu II wojny światowej. Poczynając od wiosny 1945, jasne stało się, że utrzymywanie produkcji broni na dotychczasowym poziomie ilościowym, przestaje mieć sens. Wynik wojny był już przesądzony, a przed zwycięskimi aliantami stanął problem demobilizacji wielomilionowych armii i przestawienia gospodarki z powrotem na tory pokojowe. Nie inaczej wyglądało to w ZSRR, gdzie Stalin zdawał sobie sprawę, że wbrew buńczucznej propagandzie, jego armie są wyczerpane, a kraj ledwo zipie. Oczywiście nie znaczyło to, że władcy ZSRR nagle zmienili się w pokojowe gołąbki. Siły zbrojne musiały ulec redukcji, ale zadbano o to, by mniejszą ilość kompensować lepszą jakością. Rozpoczęto nowe programy i inicjatywy zbrojeniowe, w tym projekt przezbrojenia wojsk lądowych w zupełnie nowe systemy broni strzeleckiej. To wszystko wymagało jednak czasu, a nowe bronie (jak np pistolety Makarowa, czy karabinki AK) miały dopiero powstać. Na razie masowo wycofywano kiepską jakościowo broń produkowaną w okresie wojny i drastycznie ograniczano bieżące zamówienia. Pistolet TT nie był wyjątkiem. Jego roczna produkcja w pierwszych powojennych latach zmniejszyła się o rząd wielkości w porównaniu z roczną produkcją z lat 1941-45. Z drugiej strony, zakłady w Iżewsku wykorzystały to jako okazję do znacznego podniesienia jakości wypuszczanych w tym czasie egzemplarzy. Przy okazji dokonano kilku drobnych zmian konstrukcyjnych, z których najbardziej rzucające się w oczy było przywrócenie gwiazd z literami "CCCP" na bakelitowych okładkach chwytu i nowy wzór nacięć na zamku. W latach pięćdziesiątych (po wybuchu wojny koreańskiej) ponownie zwiekszono produkcję, a w roku 1951 po raz ostatni dokonano zmian, które uwzględniły postęp w technologii wytwarzania, ale nie miały wpływu na sam wygląd i parametry broni. Pistolety TT wytwarzano w ZSRR do roku 1954. Łącznie w Tule, Iżewsku oraz Kowrowie powstało ich 2 miliony 325 tysięcy sztuk (w "krajach zaprzyjaźnionych", zwłaszcza w Polsce, Jugosławii, Chinach i na Węgrzech produkowano je aż do roku 1967). W kolekcji: pistolet TT-33 numer seryjny KS225 (cyrylicą: KC225), wyprodukowany w Iżewsku w drugiej połowie maja 1948 (pierwsza litera w numerze seryjnym - "K" oznacza produkcję z maja, druga oznacza kolejność bloku serii produkcyjnej). Pistolet musiał być intensywnie eksploatowany, gdyż w latach późniejszych przeszedł remont w I Arsenale GRAU w mieście Bałaklija (położonym na Ukrainie, na południowy wschód od Charkowa), co zostało potwierdzone biciami Arsenału i specyficznych prób odbiorczych po remoncie. Broń o zaskakująco wysokiej jakości wykonania, zwłaszcza w porównaniu np. z pistoletem wojennej produkcji z roku 1944. Nieco więcej o historii pistoletu TT: http://myvimu.com/blog/opowiesc-o-pistolecie-tt-czyli-historia-brzydkiego-kaczatka-z-ktorego-nie-wyrosl-labedz-cz-1/ http://myvimu.com/blog/opowiesc-o-pistolecie-tt-czyli-historia-brzydkiego-kaczatka-z-ktorego-nie-wyrosl-labedz-cz-2/
7,62 mm Pistolet Wojskowy wz.33 (polski TT)
Licencyjna wersja radzieckiego pistoletu TT-33, której produkcję uruchomiono w styczniu 1947 w Fabryce Broni w Radomiu (był to pierwszy typ broni, jaki wprowadzono do produkcji w Radomiu po zakończeniu II wojny światowej, wcześniej - od marca 1945 - prowadzono tam jedynie remonty). Broni nadano oficjalną nazwę "7,62 mm Pistolet Wojskowy wzór 33" (kod wewnętrzny producenta - "2R") i produkowano ją do początku lat sześćdziesiątych. Radomskie pistolety charakteryzowały się jakościa wykonania wyższą, niż radzieckie oryginały (w czym niebagatelny udział miała tradycyjna, jeszcze przedwojenna kultura techniczna kadry zakładów). Egzemplarze wyprodukowane w latach 1947 - 1949 nosiły logo "FB" w trókącie na zamku i na lewej okładce chwytu (ewidentne nawiązanie do "Visa"). Na prawej okładce znajdował sie natomiast dość dziwny symbol, w postaci stylizowanego "PW" (odnoszący sie do nazwy "Pistolet Wojskowy"). W miarę jednak pogrążania się kraju w staliniźmie i odcinania sie od "niesłusznych klasowo" tradycji, na pistoletach produkowanych od początku 1950 roku pojawił sie nowy symbol producenta - liczba "11" w owalu, a okładki chwytu przybrały siermiężną postać, na wzór radzieckiej produkcji wojennej (bez żadnych symboli). W międzyczasie też, od 15 września 1948 r. nazwę radomskiej fabryki zmieniono na "Zjednoczone Zakłady Wyrobów Metalowych, zakład nr 1", a 31 grudnia 1951 nadano jej kolejną nazwę: "Zakłady Metalowe im. gen. Waltera" (powszechnie znane jako "Łucznik" od marki maszyn do szycia, produkowanych tamże na rynek cywilny). W kolekcji: pistolet o numerze seryjnym H5950, wyprodukowany w zakładzie nr 1 ZZWM w Radomiu w roku 1949 (ostatni rok, w którym producent oznaczał jeszcze swoje wyroby tradycyjnym przedwojennym logo). Broń po remoncie, którego ślady widać na zamku i szkielecie. Nieco więcej o historii pistoletu TT: http://myvimu.com/blog/opowiesc-o-pistolecie-tt-czyli-historia-brzydkiego-kaczatka-z-ktorego-nie-wyrosl-labedz-cz-1 http://myvimu.com/blog/opowiesc-o-pistolecie-tt-czyli-historia-brzydkiego-kaczatka-z-ktorego-nie-wyrosl-labedz-cz-2
7,62 mm Pistolet Zastava M57 (jugosłowiański TT)
Pistolet stanowi modyfikację radzieckiego TT-33TT-33, na który w drugiej połowie lat pięćdziesiątych (po śmierci Stalina i odwilży w relacjach jugosłowańsko-radzieckich) zakupiono licencję. Broń przyjęto do uzbrojenia Armii Jugosłowiańskiej w roku 1957 i produkowano w kolejnych odmianach przez zakłady "Crvena Zastava" (obecnie "Zastava Oružje") do czasów obecnych. Pistolet M57 odróżnia się od oryginalnego TT dłuższym chwytem, co wynika z zastosowania magazynka o pojemności 9 nabojów, (TT miał magazynek ośmionabojowy - porównanie jest widoczne na jednym ze zdjęć). Specyficzne dla wyglądu pistoletów M57 były także wyraźnie widoczne nabite numery poszczególnych podzespołów (odpowiadające pozycjom ze złożenia konstrukcyjnego), na przykład 1-00.001 na zamku, 2-00.101 na szkielecie itd. Ponadto oznakowanie broni odzwierciedlało zmiany polityczne w Jugosławii - do roku 1963 gwiazdom na okładkach rękojeści towarzyszyły litery FNRJ (Federativna Narodna Republika Jugoslavija), a później - SFRJ (Socijalisticzka Federativna Republika Jugoslavija). Również pochodnia w godle państwowym, nabitym na grzbiecie zamka, miała do roku 1963 pięć płomieni, a później sześć (chociaż prawdę mówiąc, czasami trudno dopatrzeć się tej różnicy...) M57, podobnie jak TT, nie miał bezpiecznika nastawnego, co stanowiło poważną wadę. Broń zabezpieczało się przez lekkie odciągnięcie kurka ("na pierwszy ząb"). Bezpiecznik nastawny (skrzydełkowy) wprowadzono w wersji M57A, którą produkowano głównie na eksport (zwłaszcza do USA, gdzie broń ta nadal cieszy się znaczną popularnością na rynku cywilnym). Pistolety M57 były wykorzystywane powszechnie podczas wojen, jakie towarzyszyły rozpadowi Jugosławii w latach dziewięćdziesiątych XX wieku. W kolekcji: pistolet wojskowy M57 o numerze seryjnym H-100074, wyprodukowany w zakładach "Crvena Zastava" w Kragujevac w roku 1965 (w tym roku produkowano pistolety serii G oraz H). Nieco więcej o historii pistoletu TT: http://myvimu.com/blog/opowiesc-o-pistolecie-tt-czyli-historia-brzydkiego-kaczatka-z-ktorego-nie-wyrosl-labedz-cz-1http://myvimu.com/blog/opowiesc-o-pistolecie-tt-czyli-historia-brzydkiego-kaczatka-z-ktorego-nie-wyrosl-labedz-cz-1 http://myvimu.com/blog/opowiesc-o-pistolecie-tt-czyli-historia-brzydkiego-kaczatka-z-ktorego-nie-wyrosl-labedz-cz-2http://myvimu.com/blog/opowiesc-o-pistolecie-tt-czyli-historia-brzydkiego-kaczatka-z-ktorego-nie-wyrosl-labedz-cz-2
Muzea
Wystawa otwarta dnia: 20 sierpnia
