Muzeum:
MUSEUM TOMATORUM - Pamiątki Przeszłości
Kustosz:
tomator
Opis działu:
Mińszczyzna – unikatowa kolekcja zdjęć z lat 1914-1920 ze zbiorów Stanisława barona Dangla.
Stanisław Dangel (1891-1942) był współzałożycielem i aktywnym członkiem Towarzystwa Straży Kresowej. Pod koniec I wojny pełnił funkcję wiceprezesa Wydziału Opieki nad Zabytkami przy Centralnym Komitecie Obywatelskim w Mińsku. Do statutowej działalności Komitetu należało: inwentaryzowanie i fotografowanie zabytków, gromadzenie, otaczanie opieką i zabezpieczenie obiektów mających znacznie artystyczne i historyczne, nabywanie na własność nieruchomości, pamiątek historycznych i obiektów zabytkowych związanych z Polską.
Kolekcję zdjęć otrzymałem od emerytowanego historyka sztuki. Składa się na nią ok. 200 kart formatu A4 z naklejonymi i opisanymi fotografiami obiektów architektury, sztuki itp. z obszaru wschodniej Polski pod zaborem rosyjskim – tzw. Mińszczyzny czyli guberni mińskiej. Wiele ze sfotografowanych budowli już nie istnieje, inne po zniszczeniach wojny światowej zostały odbudowane, ale dzięki zdjęciom wiemy, jak wyglądały, jaki był ich stan przed wybuchem I wojny, jak również jakie uszkodzenia odniosły na skutek działań wojennych.
Sądzę, że większość fotografii jest unikatowa, choć niektóre z nich są w posiadaniu archiwum Instytutu Sztuki Polskiej Akademii Nauk i bywają prezentowane przez różne wydawnictwa albumowe lub strony internetowe poświęcone Kresom wschodnim (np. radzima.org - Zabytki i atrakcje ziem dawnego Wielkiego Księstwa Litewskiego | Białoruś Litwa Polska Rosja). Jednakże jakość tych zdjęć jest kiepska.
Dodatkowo zauważyłem, że niektóre zdjęcia są odwrócone wokół pionowej osi, czyli to co powinno być po prawej stronie obrazu jest po lewej. Ponieważ wiele obiektów już nie istnieje i nie ma innych ich zdjęć, trudno ten fakt udowodnić. A jednak udało mi się to. Znalazłem niepodważalny dowód, co prawda dotyczący tylko jednego zdjęcia, ale sądzę, że wszystkie fotografie które można zobaczyć w Internecie w odwrotnym widoku niż moje, są pokazane niewłaściwie. Pozostaje pytanie, kto za to odpowiada? Czy administratorzy stron internetowych wykorzystujących fotki otrzymane od Instytutu Sztuki Polskiej Akademii Nauk, czy też sam Instytut posiada takie „lewe” odbitki?
Dodaj eksponat
